Większość przedsiębiorców źle ocenia stabilność przepisów podatkowych, ich zrozumiałość, obciążenia obowiązkami i sprawiedliwość systemu podatkowego. Zdaniem ekspertów powodem chaosu jest tworzenie przepisów w pośpiechu, często bez odpowiednich konsultacji z pracodawcami.

Polscy przedsiębiorcy wystawiają systemowi podatkowemu negatywną ocenę. Najgorsze opinie dotyczą stabilności przepisów podatkowych, którą 84% z nich ocenia jako złą. Z kolei 73% właścicieli firm uważa je za niezrozumiałe. 78% pytanych zwraca również uwagę na nadmierne obciążenia związane z obowiązkami podatkowymi, a 62% respondentów wyraziło negatywną opinię na temat sprawiedliwości systemu podatkowego. Takie są główne wnioski z raportu „Przedsiębiorcy pod lupą fiskusa 2025” przygotowanego przez firmę doradztwa podatkowego MDDP we współpracy z Konfederacją Lewiatan.

Jak podkreśla Przemysław Pruszyński, doradca podatkowy i dyrektor departamentu podatkowego Konfederacji Lewiatan, badanie nie pozostawia wątpliwości, że przedsiębiorcy bardzo źle oceniają polski system podatkowy. – Praktycznie we wszystkich obszarach, o które zostali zapytani (zrozumiałość przepisów, ich stabilność, poziom cyfryzacji, dostępność ulg i preferencji, zasoby do rozliczeń, wysokość podatków w branży, sprawiedliwość systemu), oceny negatywne i bardzo negatywne przeważają nad dobrymi i bardzo dobrymi. Oceny dobre i bardzo dobre praktycznie nie występują, z wyjątkiem obszaru cyfryzacji i dostępności ulg, co jest jednocześnie potwierdzeniem rzetelności i trafności odpowiedzi udzielanych przez biznes, ponieważ akurat w tych dwóch kwestiach w ostatnich latach podejmowano najwięcej wysiłku na rzecz poprawy sytuacji podatników – komentuje ekspert.

Szczególnie źle ocenione zostały stabilność przepisów podatkowych i zrozumiałość regulacji. Przyczyną tego stanu rzeczy jest zdaniem ekspertów pośpieszne tworzenie regulacji podatkowych w ciągu ostatnich 10 lat, często bez odpowiednich konsultacji z przedstawicielami pracodawców i przedsiębiorców. Zmiany te były podyktowane z jednej strony koniecznością dostosowania się do dynamicznie zmieniającego się otoczenia gospodarczego, z drugiej zaś realizowaniem doraźnych potrzeb fiskalnych państwa. Specjaliści zaznaczają jednocześnie, że pozytywnym wyjątkiem są trwające już dwa lata rzetelne konsultacje Krajowego Systemu e-Faktur i ubiegłoroczne, profesjonalnie przeprowadzone przez Ministerstwo Finansów konsultacje zmian w podatku od nieruchomości.

Autorzy raportu zwracają uwagę, że rządzący częściej uciekają się do doraźnych zmian i wprowadzania nowych obciążeń, jak kilka rodzajów podatków minimalnych, podatek cukrowy czy podatek od sprzedaży detalicznej, pod pretekstem uszczelniania systemu, zamiast przeprowadzać gruntowne analizy i konsultacje z biznesem. Ich zdaniem takie podejście, choć może doraźnie realizować potrzeby budżetowe państwa, nie pozwala podatnikom na bezpieczne wywiązywanie się z obowiązków.

Poza niejasnością i nieprzewidywalnością przepisów przedsiębiorcy wskazują również na brak spójności i jednolitości interpretacji podatkowych, co stanowi jedno z największych wyzwań. Problem ten dotyczy prawie 57% z nich. – Taki odsetek wskazań nie dziwi, biorąc pod uwagę liczbę sporów, jakie podatnicy prowadzą z organami podatkowymi o właściwą interpretację przepisów. Na wysoki odsetek wskazań na problem z interpretacją przepisów na pewno ma wpływ to, że organy podatkowe z niepotrzebnym uporem i nadmiernie fiskalnym podejściem dążą do rozstrzygania sporów na swoją korzyść. Często mogłyby przyjąć w interpretacjach indywidualnych ugruntowaną (korzystną dla podatników) linię orzeczniczą i rezygnować ze sporów – podsumowują autorzy raportu.

fot. freepik.com
oprac. /kp/