Pozostało nam już tylko 27% żyjącej planety – alarmuje WWF. Czas na ratowanie bioróżnorodności i ekosystemów szybko ucieka – ludzkość musi wykorzystać najbliższe pięć lat, aby wprowadzić niezbędne zmiany.

Jak wynika z publikacji "Living Planet Report 2024", w latach 1970-2020 średnia liczebność monitorowanych populacji dzikich gatunków zmniejszyła się o 73%. Populacje ekosystemów słodkowodnych doświadczyły najbardziej drastycznego spadku wynoszącego 85%, natomiast populacje gatunków lądowych zmniejszyły się o 69%, a morskich o 56%. Najczęściej raportowanym zagrożeniem jest degradacja i utrata siedlisk, kolejne są nadmierna eksploatacja, gatunki inwazyjne i choroby, zmiana klimatu oraz zanieczyszczenie. Jeśli chodzi o Polskę, kondycja tylko 20% siedlisk przyrodniczych i ok. 38% gatunków chronionych określona jest jako dobra.

Dariusz Gatkowski, doradca zarządu ds. różnorodności biologicznej Fundacji WWF Polska, zwraca uwagę, że pozornie może się wydawać, że utarta różnorodności biologicznej to odległy problem, jednak jej skutki widoczne są już tu i teraz. – Skutki wrześniowej powodzi na południu Polski oraz powodzi błyskawicznych paraliżujących miasta, suszy i fal upałów są coraz dotkliwsze bez odpowiednich zasobów przyrody. Inwestycja w zasoby przyrodnicze, w ich odbudowę, to jedna z lepszych inwestycji w bezpieczną przyszłość. Jeśli nie podejmiemy działań w przeciągu najbliższych pięciu lat, to z wielkim prawdopodobieństwem rozwój gospodarczy i społeczny będzie utrudniony, a nasze bezpieczne jutro zagrożone – ostrzega.

Kumulacja niewielkich zmian może prowadzić do gwałtownych przemian. Przekroczenie pewnych progów może z kolei wywołać kaskadę efektów, które są trudne, a często wręcz niemożliwe do odwrócenia. Wczesne sygnały ostrzegawcze mówią, że szybko zbliżamy się do progu kilku globalnych punktów krytycznych. Jednym z nich jest obumieranie puszczy amazońskiej. Stanowi ona 10% różnorodności biologicznej planety, magazynuje od 250 do 300 mld ton węgla i jest domem dla 47 mln ludzi. Jeśli w wyniku wylesiania i zmiany klimatu warunki środowiskowe dużej części Amazonii staną się nieodpowiednie dla lasu tropikalnego, puszcza amazońska z pochłaniacza węgla stanie się źródłem emisji ze względu na pożary i obumieranie roślin, a do atmosfery zostanie uwolnione nawet 75 mld ton węgla. Znacząco przyspieszy to globalne ocieplenie, które swoje skutki będzie miało również w Polsce w postaci częstszych i gwałtowniejszych ekstremalnych zjawisk pogodowych.

WWF wzywa więc rządy, biznes i społeczeństwa do natychmiastowego podjęcia kroków na rzecz ochrony planety. Kluczem jest ochrona przyrody – do 2030 r. powinniśmy zwiększyć obszary chronione do 30% powierzchni lądowej i morskiej planety, a także odbudować 30% zdegradowanych ekosystemów. Niezbędna jest też transformacja systemu żywnościowego, który obejmuje produkcję, przetwarzanie, transport i konsumpcję żywności i który odpowiada za 70% zużycia wody i 25% emisji gazów cieplarnianych. – Sposób, w jaki produkujemy i zużywamy energię, jest główną przyczyną zmiany klimatu, która ma coraz poważniejszy wpływ na ludzi i ekosystemy. Wiemy, że musimy jak najszybciej odejść od paliw kopalnych na rzecz energii ze źródeł odnawialnych, żeby ograniczyć emisje gazów cieplarnianych o połowę do 2030 r. i ograniczyć wzrost średniej temperatury do maksimum 1,5ºC – podkreśla WWF. – Siłą napędową gospodarki jest sektor finansowy, który ma ogromne możliwości kształtowania tego, jak gospodarka funkcjonuje i komu przynosi korzyści. Przekierowanie środków ze szkodliwej działalności na modele biznesowe i działania, które przyczyniają się do realizacji celów w zakresie ochrony przyrody, klimatu i zrównoważonego rozwoju, jest niezbędne, aby Ziemia dla przyszłych pokoleń nadal nadawała się do zamieszkania i rozwoju oraz była miejscem tętniącym życiem – zaznacza organizacja.

Fundacja WWF Polska w nawiązaniu do wyników Living Planet Report zaapelowała do Premiera RP o pilną realizację polskich potrzeb oraz zobowiązań wynikających z międzynarodowych porozumień i unijnej Strategii na rzecz Bioróżnorodności 2030. Petycję można podpisać na stronie: www.wwf.pl/petycje/living-planet-report-2024.

fot. freepik.com
oprac. /kp/