Wynagrodzenie to nie tylko kwestia finansowa – dla większości pracowników staje się ono miarą wartości zawodowej i kluczowym czynnikiem decydującym o lojalności wobec pracodawcy. Tylko niecała połowa Polaków uważa swoją wypłatę za adekwatną do wykonywanej pracy, co podkreśla skalę wyzwań stojących przed firmami w budowaniu uczciwych i przejrzystych zasad płacowych.

Mimo że sytuacja gospodarcza w Polsce wykazuje oznaki powolnej stabilizacji, 51% pracowników przyznaje, że ich wynagrodzenie w ostatnim roku realnie nie wzrosło – wynika z badania „Cena naszej pracy” przeprowadzonego przez InterviewMe. Taka sytuacja przekłada się na plany zawodowe – 30% respondentów planuje w najbliższym czasie zmienić pracę głównie z powodu zbyt niskiego wynagrodzenia, a odsetek ten jest najwyższy wśród osób w wieku 26–29 lat, gdzie przekracza 41%. Dodatkowo 28% ogółu zatrudnionych wciąż się waha, ale nie wyklucza zmiany pracodawcy w przyszłości.

85% pracowników zdaje sobie sprawę z wysokości wynagrodzeń obowiązujących w ich branży lub na zajmowanym stanowisku. Pokazuje to, że coraz więcej osób porównuje swoją pensję z rynkiem pracy, aby poznać realną wartość swojej profesji. Co więcej, 73% ogółu pracowników kiedykolwiek sprawdzało, ile zarabiają osoby o podobnych kwalifikacjach. Głównym źródłem wiedzy o płacach pozostają rozmowy ze znajomymi (72%), rankingi i raporty płacowe (44%) i oferty pracy (43%). Informacje bezpośrednio od pracodawców stanowią wciąż najrzadsze źródło, wskazane przez 17% badanych.

Jeśli chodzi o transparentność wewnątrz firm, ponad 2/3 pracowników w Polsce chciałoby, aby wynagrodzenia w ich miejscu pracy były jawne. Im większe jest przedsiębiorstwo, tym silniejsza jest potrzeba poznania płac współpracowników. Osoby sprzeciwiające się jawności najczęściej obawiają się jej negatywnego wpływu na relacje między współpracownikami (43%), wskazują na prywatny charakter wysokości pensji (19%) lub nie widzą w tym sensu (14%).

Poczucie sprawiedliwości w kontekście pracy wykracza jednak poza samą wysokość wypłaty – obejmuje ono przekonanie, że wkład i starania pracownika są adekwatnie dostrzegane i wynagradzane. W tym aspekcie widoczne są duże dysproporcje – tylko 48% Polaków uważa swoje wynagrodzenie za sprawiedliwe w stosunku do pełnionych obowiązków, podczas gdy pozostałe 52% ma poczucie, że zarabia mniej, niż powinno. Rozbieżności pogłębiają się przy ocenie związku zarobków z faktycznym zaangażowaniem – tylko 26% respondentów jest przekonanych, że ich pensje w pełni odzwierciedlają ich wysiłek. W rezultacie 29% badanych pracowników ma wrażenie, że pracodawca w ogóle ich nie docenia, a równie duża grupa, bo 28%, nie zauważa w swoim miejscu pracy żadnych form doceniania podwładnych.

Najczęściej spotykane formy docenienia, odnotowane przez 72% zatrudnionych w firmach, które starają się nagradzać swoich pracowników, to przede wszystkim premia (62%) i podwyżka wynagrodzenia (39%). Znacznie rzadziej docenienie przybiera formę awansu, benefitów pracowniczych, nagrody rzeczowej lub publicznej pochwały (wszystkie formy oscylują wokół 20-23% wskazań). Mimo to kwestia sprawiedliwości przyznawania awansów i podwyżek budzi poważne wątpliwości – zaledwie 22% badanych uważa, że zasady te są sprawiedliwe, a 29% wprost określa system awansów i podwyżek w swojej firmie jako niesprawiedliwy. Niska ocena i duży odsetek pracowników, którzy nie potrafią ocenić tego systemu (19%), świadczą o niewystarczającej transparentności w firmach.

Pieniądze mają wpływ nie tylko na jakość życia i poczucie bezpieczeństwa, ale również na to, jak pracownicy postrzegają samych siebie. 76% Polaków ocenia swoją wartość zawodową przez pryzmat zarobków, deklarując, że wynagrodzenie ma wpływ na ich samoocenę zawsze lub czasami. Jedynie 24% respondentów twierdzi, że wysokość pensji nie ma żadnego wpływu na to, jak oceniają się jako pracownicy. Ten emocjonalny związek z pieniędzmi uwidacznia się również w porównaniach – trzy na cztery pytane osoby przyznają, że czują się mniej wartościowe, zarabiając mniej niż współpracownicy na podobnym stanowisku. Kobiety są nieco bardziej podatne na te odczucia niż mężczyźni.

Jak podkreśla Wojciech Martyński, redaktor i ekspert kariery InterviewMe, z badania wyłania się wniosek, że wynagrodzenie to nie tylko konkretna kwota w umowie, ale także emocjonalny "barometr", który wpływa na poczucie własnej wartości, relacje w zespole i komfort pracy. – Świadomość swojej wartości i otwartość w rozmawianiu o pieniądzach mogą pomóc pracownikom lepiej planować karierę i podejmować lepsze decyzje o zmianie pracy. Z kolei dla pracodawców przejrzysta polityka płacowa i konsekwencja w nagradzaniu wysiłku to nie tylko sposób na pozyskanie lojalności pracowników, ale też realne narzędzie biznesowe. Firmy, które umiejętnie łączą sprawiedliwe wynagrodzenia z jasnymi zasadami awansu, zwiększają zaangażowanie pracowników i ograniczają ich rotację — a to w praktyce może przekładać się na stabilność zespołu i lepsze wyniki finansowe – podsumowuje ekspert.

fot. freepik.com
oprac. /kp/