
20 lutego 2025 roku w Sali Europejskiej Głównego Instytutu Górnictwa w Katowicach odbyło się spotkanie w ramach projektu GIG-PIB. Celem tego wydarzenia było przeprowadzenie badań eksperckich w formie grupowego wywiadu moderowanego. Zaproszeni eksperci dyskutowali na temat stanu zaawansowania procesu transformacji w podregionie katowickim oraz omawiali szanse i zagrożenia związane z tym procesem. Spotkanie stanowiło platformę do wymiany poglądów i doświadczeń, pozwalając na zgromadzenie cennych opinii uczestników.
Podczas spotkania omówiono istotne zagadnienia związane z wpływem transformacji górnictwa na rozwój gospodarczy oraz analizowano obszary pod kątem szansą czy zagrożeniem w kontekście rozwoju regionów pogórniczych.
W obszarze edukacji dyskutowano nad kluczowymi słabościami i zagrożeniami związanymi z dostępem do oferty edukacyjnej oraz kształceniem ustawicznym. Analizowano, jak te wyzwania wpisują się w transformację społeczną i gospodarczą regionu oraz czy występuje komunikacja na linii edukacja - transformacja. Zwrócono uwagę, że w kwestii pozostaje bardzo dużo do zrobienia, aby edukacja mogła zostać uznana za szansę dla procesu transformacji.
W zakresie usług społecznych i potencjału podregionu poruszono temat zmian w infrastrukturze pomocy społecznej, usługach czasu wolnego oraz aktywności społecznej. Zastanawiano się nad wpływem zmian w górnictwie na różne grupy społeczne, w tym seniorów i młodzież. W dyskusji zwrócono uwagę na fakt, że transformacja ma wpływ na rodzaj usług społecznych, jednak równocześnie występuje wiele innych czynników kształtujących ofertę i aktywność społeczną.
Dyskutując o rynku pracy skupiono się na rodzajach wsparcia oferowanego przez instytucje rynku pracy oraz partnerów społecznych. Szczególną uwagę poświęcono metodom i instrumentom urzędów pracy, które okazały się najbardziej skuteczne w przygotowaniu pracowników do pracy w nowych branżach. Dyskusja dotyczyła również problemów w pozyskiwaniu pracowników wobec rekordowo niskiego bezrobocie (np. w Katowicach 1%) oraz zagrożeń wynikających z braku kompleksowych działań w obszarze kapitału ludzkiego.
W kontekście profilu gospodarczego i innowacyjności przedsiębiorstw analizowano sektory podregionu z największym potencjałem do wdrażania innowacyjnych technologii, podkreślając zmiany w ich aktywności w ostatnich latach. Nie zidentyfikowano wyraźnej zależności zmian technologicznych od transformacji, jednak wskazano, iż silną stroną jest sam postęp technologiczny, automatyzacja i robotyzacja procesów, które na całym świecie wpływają na rozwój gospodarczy.
W obszarze środowiskowym skupiono się na zagospodarowaniu terenów zdegradowanych oraz adaptacji do zmian klimatu. Jako szansę dla rozwoju uznani działania podejmowane w celu ponownego wykorzystania terenów pogórniczych, infrastruktury oraz zasobów urbanistycznych a także inicjatywy wspierające adaptację do zmian klimatu.
Spotkanie miało na celu identyfikację mocnych stron, szans, słabości i zagrożeń w każdym z powyższych obszarów, co pozwoli lepiej ukierunkować przyszłe działania i strategie rozwojowe regionu w odniesieniu do transformacji górnictwa.
Moderatorem dyskusji był specjalista GIG, dr Ryszard Marszowski, zaś w spotkaniu udział wzięli:
Anna Bentkowska - Polska Grupa Górnicza S.A.
Agnieszka Budzyńska
Ireneusz Burek - Śląskie Porozumienie Gospodarcze ŚLĄSK.ONLINE
Natalia Dreja - New Europe Foundation
Ewa Klekot - Powiatowy Urząd Pracy w Katowicach
Beata Płaczek - Powiatowy Urząd Pracy w Rudzie Śląskiej
Adam Powązka - Urząd Miasta Katowice
Jan Witkowski - Izba Rzemieślnicza oraz MŚP w Katowicach
Aleksander Wolski - Akademia Górnośląska im. Wojciecha Korfantego w Katowicach
Agnieszka Dersiewicz - Fundacja Klaster Innowacji Społecznych
Ireneusz Burek