Współczesny świat zdominowany jest przez elektronikę, a dynamiczny rozwój technologii sprawia, że coraz częściej wymieniamy stare urządzenia na nowsze modele, co prowadzi do wzrostu ilości elektrośmieci. 13 października po raz siódmy w Polsce obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Bez Elektrośmieci. Hasło przewodnie tegorocznej edycji brzmi "Wytrop z nami elektrośmieci i przekaż je do recyklingu!". Jego celem jest motywowanie wszystkich do uporządkowania przestrzeni z nieużywanych lub zepsutych urządzeń. Dzięki temu każdy będzie mógł przyczynić się do zmniejszenia zanieczyszczenia środowiska, ochrony zasobów naturalnych oraz oszczędności energii i CO2.

Elektrośmieci, czyli zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, to urządzenia, które przestały działać lub są już nieużywane. Zaliczają się do nich zarówno małe gadżety, jak telefony komórkowe czy ładowarki, jak i większe sprzęty – telewizory, lodówki czy pralki. Z najnowszego raportu "Global E-waste Monitor 2024" wynika, że w 2022 r. wytworzono 62 mln kg elektrośmieci, a do 2030 r. nastąpi wzrost do 82 mld kg. Tylko 12% z nich trafia do recyklingu, reszta zalega w domach lub wyrzucana do śmietnika, co stanowi poważne zagrożenie dla środowiska.

Problemem elektrośmieci jest ich skład – zawierają one wiele substancji niebezpiecznych dla środowiska i zdrowia człowieka, w tym ołów, rtęć, kadm czy związki bromu. Jeśli elektrośmieci trafiają na zwykłe wysypiska śmieci, te toksyczne substancje mogą przenikać do gleby, wód gruntowych oraz powietrza, powodując zanieczyszczenia, które wpływają na zdrowie ludzi i zwierząt. Dodatkowo wiele materiałów używanych w produkcji elektroniki można poddać recyklingowi i ponownie wykorzystać, zamiast wydobywać je na nowo.

Jak ograniczyć ilość elektrośmieci? Przed zakupem sprzętu dobrze jest zastanowić się, czy na pewno jest nam potrzebny. Może wystarczy naprawić stary? Należy wybierać produkty trwałe i wykonane z wysokiej jakości materiałów, a także zwracać uwagę na klasę energetyczną urządzeń. Następnie ważna jest regularna konserwacja, a także naprawa zamiast wymiany. Gdy urządzenie się zużyje, nie należy wyrzucać go do zwykłego kosza, a oddać go do specjalnych punktów zbiórki elektrośmieci lub do PSZOK-u. Jeśli urządzenie jest jeszcze sprawne, można je sprzedać lub oddać komuś, kto może je jeszcze wykorzystać. Czasem niektóre jego części mogą być wykorzystane do naprawy innych sprzętów.

fot. freepik.com
oprac. /kp/