• +48 502 21 31 22

Rusza projekt LIFE Górna Odra. Celem poprawa jakości wód i ochrona bioróżnorodności

Głównym założeniem projektu jest redukcja zagrożeń środowiskowych poprzez zintegrowane działania inwestycyjne, badawcze i edukacyjne.

Rusza projekt LIFE Górna Odra. Celem poprawa jakości wód i ochrona bioróżnorodności

Wody Polskie w Gliwicach rozpoczęły realizację projektu zintegrowanego LIFE Górna Odra, którego głównym celem jest wdrożenie Planu Gospodarowania Wodami w dorzeczu Odry (2023–2027). Działania mają poprawić jakość wody i zwiększyć odporność ekologiczną rzeki w południowej Polsce.

Głównym założeniem projektu jest redukcja zagrożeń środowiskowych w dorzeczu Odry górnej i skanalizowanej poprzez zintegrowane działania inwestycyjne, badawcze i edukacyjne. Kluczowe zamierzenia obejmują rewitalizację zdegradowanych starorzeczy oraz zastosowanie rozwiązań opartych na naturze. Działania te mają przyczynić się do odbudowy ekosystemów rzecznych i zwiększenia ich odporności na zmiany klimatyczne i zanieczyszczenia, takie jak metale ciężkie czy mikroplastik. – Pod względem administracyjnym będzie realizowany na obszarze południowej Polski, województw śląskiego i opolskiego, gdzie dominuje przemysł górniczy, hutniczy, transportowy, energetyczny, maszynowy i chemiczny. Taka aktywność przemysłowa wywiera znaczący wpływ na wody powierzchniowe i podziemne. Wybór wskazanych lokalizacji wynika z ich znaczenia ekologicznego, obecnie wysokiego stopnia degradacji, wysokiego ryzyka stagnacji wód, skanalizowanego charakteru koryta Odry i Kanału Gliwickiego, występowania złotej algi oraz potencjału do poprawy jakości wód i odbudowy bioróżnorodności – tłumaczą Wody Polskie.

Jednym z najbardziej innowacyjnych elementów projektu jest opracowanie wzorcowego modelu zarządzania przepływami wód, który wykorzystuje sztuczną inteligencję. Model ten będzie możliwy do zastosowania w innych regionach Europy i świata.

W odpowiedzi na kryzys ekologiczny z 2022 r. ważny element LIFE Górna Odra stanowi zapobieganie zakwitom złotej algi. Projekt przewiduje stworzenie Systemu Wczesnego Ostrzegania, Powiadamiania i Reagowania opartego na analizie danych środowiskowych z wykorzystaniem AI. Ponadto zostaną opracowane procedury interwencyjne i zapobiegawcze, które będą mogły być replikowane w całej Europie, zmagającej się z problemem toksyczności złotej algi. W ramach prac badawczych powstanie Zintegrowana Baza Danych zbierająca informacje z różnych źródeł (WIOŚ, RZGW, IMGW) stanowiąca podstawę do zarządzania ryzykiem zakwitu algi i monitorowania innych parametrów zanieczyszczeń.

Przedsięwzięcie będzie się również koncentrowało na ochronie środowiska wodnego, poprawie zdrowia publicznego i powstrzymaniu utraty bioróżnorodności. Wspiera cele szerszych strategii, takich jak Europejski Zielony Ład i Konwencja o różnorodności biologicznej. Poprawa stanu ekologicznego wód powierzchniowych ma zostać osiągnięta poprzez renaturyzację, zmniejszenie presji hydrotechnicznej i wdrożenie rozwiązań opartych na przyrodzie.

Projekt obejmuje skanalizowany odcinek Odry, Kanał Gliwicki i wybrane starorzecza, szczególnie w Januszkowicach, gdzie wiosną 2023 r. odnotowano śnięcie ryb wywołane złotą algą. Choć obszar Januszkowic nie leży bezpośrednio w granicach obszarów Natura 2000, jego rewitalizacja – polegająca na udrożnieniu i zastosowaniu NBS – ma na celu zwiększenie retencji i bioróżnorodności, co istotnie poprawi warunki bytowania gatunków chronionych oraz ograniczy ryzyko powodziowe.

Wypracowane w RZGW w Gliwicach rozwiązania będą miały wpływ na górny odcinek rzeki w Czechach i środkowy odcinek wzdłuż granicy polsko-niemieckiej. Co więcej, model zarządzania gospodarką wodną i metody przeciwdziałania algom będą mogły zostać zaimplementowane również dla dorzecza Wisły, a tym samym wdrożone na terenie całego kraju. Projekt ma w ten sposób przyczynić się do osiągnięcia celów określonych w Planie Gospodarowania Wodami dla sześciu kluczowych jednolitych części wód powierzchniowych w dorzeczu Odry.

fot.
oprac. /kp/

Podobne artykuły

Wyszukiwarka