
W ciągu pierwszych sześciu miesięcy 2025 r. odnotowano znaczący spadek liczby zgłoszonych umów o dzieło. Z raportu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wynika, że w tym czasie było ich 620,1 tys., czyli o 10% mniej w porównaniu do analogicznego okresu w 2024 r. W odniesieniu do 2023 r. spadek ten jest jeszcze bardziej wyraźny i sięga niemal 27%.
ZUS, który zebrał dane na podstawie 519,1 tys. formularzy RUD zgłoszonych przez 47 tys. podmiotów, wskazuje, że za tym trendem może stać większa świadomość przedsiębiorców w poprawnym kwalifikowaniu umów lub rosnąca popularność innych form zatrudnienia, takich jak samozatrudnienie czy umowy zlecenia. Jak wyjaśnił Dominik Jaruga z ZUS, jest to sygnał, że rynek pracy ewoluuje. – Nie bez znaczenia może być również fakt, że wybranie umowy o pracę czy choćby założenia własnej firmy całkowicie zmienia naszą sytuację w kontekście ubezpieczeń społecznych. Daje to osobie ubezpieczonej prawo do świadczeń, które są niedostępne dla wykonawców umów o dzieło – wyjaśnił.
Mimo spadku umowy o dzieło wciąż pozostają istotnym narzędziem uelastyczniającym rynek pracy. Wśród 204 tys. wykonawców przeważają mężczyźni (52,02%), a najliczniejszą grupę wiekową stanowią osoby w wieku 30–39 lat (ok. 25%). Najwięcej umów o dzieło tradycyjnie realizowano w sektorach związanych z nowoczesnymi technologiami i kreatywnością. Czołowe miejsca zajmują informacja i komunikacja (22,36% umów), działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (18,01%) oraz kultura, rozrywka i rekreacja (14,34%).
Regionalnym liderem pod względem zawierania umów o dzieło pozostaje woj. mazowieckie, gdzie na 10 tys. płatników składek przypada 6278 zgłoszonych umów. Jest to znacznie wyższy wynik niż w pozostałych regionach. Dla porównania, w województwie warmińsko-mazurskim odnotowano zaledwie 655 umów. Woj. mazowieckie ma także najwięcej wykonawców (28,38% ogółu).
Analiza długości umów pokazuje dużą różnorodność projektów: 28,28% z nich zawarto na jeden dzień, a 7,19% na dwa dni co daje medianę długości na poziomie sześciu dni. Jednocześnie średnia długość trwania umowy to 38,3 dnia, co wskazuje na obecność również bardziej złożonych i długoterminowych zadań. Najwięcej umów zgłoszono w marcu – 110,2 tys.
Wśród wykonawców znalazło się ok. 12 tys. cudzoziemców, którzy stanowili 5,88% wszystkich zgłoszonych. Liderami są niezmiennie obywatele Ukrainy (43,12%) i Białorusi (30,47%), choć udział Ukraińców w łącznej liczbie cudzoziemców spadł o ponad 10% w porównaniu do roku poprzedniego. Obywatele Ukrainy dominują zwłaszcza w sektorach takich jak budownictwo (55,82% cudzoziemców) i usługi (29,92%).
fot. freepik.com
oprac. /kp/