
59,8% Polaków w wieku 15–34 lat pracuje zawodowo – wynika z badania „Osoby młode na rynku pracy” przeprowadzonego w 2024 r. przez Główny Urząd Statystyczny. Wśród 7,902 mln młodych osób 4,722 mln pracuje, 253 tys. pozostaje bezrobotnych, a 2,927 mln jest biernych zawodowo. Wskaźnik zatrudnienia w tej grupie wyniósł 59,8%, czyli więcej niż w populacji ogólnej w wieku 15–89 lat, gdzie wynosił 56,8%. Z kolei współczynnik aktywności zawodowej młodych osiągnął poziom 63%, również wyższy niż w populacji ogólnej (58,5%). Stopa bezrobocia wśród osób młodych to 5,1% wobec 2,9% w całej populacji. Najwyższe bezrobocie notowane jest wśród najmłodszych – w wieku 15–19 lat (19,2%).
Raport zwraca uwagę na grupę NEET (z ang. "Not in Employment, Education or Training") – osób, które nie pracują, nie uczą się i nie podnoszą kwalifikacji. W zeszłym roku stanowili oni 10,3% młodych Polaków. Eksperci podkreślają, że długotrwała przynależność do tej grupy zwiększa ryzyko bierności zawodowej i pogorszenia perspektyw na rynku pracy.
Jednym z kluczowych wątków jest przerywanie nauki. 7,4% osób w wieku 15–34 lat co najmniej raz przerwało formalną edukację, a problem ten dotyczy częściej mężczyzn (8,6%) niż kobiet (6,2%) oraz mieszkańców miast (9,1%) niż wsi (5,1%). Najwięcej osób rezygnuje ze studiów wyższych – 59,4% przypadków dotyczyło studiów I stopnia, a 20,4% studiów II stopnia. 1/3 osób, które nie kontynuowały studiów licencjackich lub inżynierskich, miała już jednak dyplom uzyskany na innym kierunku, również duża część tych, którzy przerwali studia magisterskie (42,3%), miała tytuł magistra z innej dziedziny. Wśród powodów rezygnacji dominują: brak dopasowania programu edukacyjnego (27,5%), powody osobiste (21,3%) i chęć podjęcia pracy (16,4%), a także szeroko rozumiane względy finansowe (6,2%) i zły stan zdrowia – swojego lub bliskiej osoby (4,4%).
Analizie poddano także dopasowanie wykształcenia i umiejętności do wymagań rynku pracy. 69,1% młodych osób oceniło, że ich poziom wykształcenia odpowiadał wymogom stanowiska. Jednocześnie 16,3% przyznało, że ich kwalifikacje były wyższe niż wymagane, a 7,7% – że niższe. Najlepsze dopasowanie wykształcenia do pracy występuje w zawodach związanych ze zdrowiem (80,1%), pedagogiką (61,9%) oraz techniką i przemysłem (50,3%).
W badaniu sprawdzono również poziom zgodności wykształcenia i wykonywanego zawodu. 46,6% młodych osób zadeklarowało, że ich praca w dużym stopniu odpowiada zdobytemu wykształceniu, 28,5% uznało to dopasowanie za średnie lub małe, a 13,2% pracuje w zawodach zupełnie niezwiązanych z ukończonym kierunkiem. Największe dopasowanie widoczne jest w grupie specjalistów (74,8%), a najmniejsze wśród osób wykonujących prace proste (18%).
Raport potwierdza, że młodzi Polacy posiadają posiadają w większości umiejętności cenne dla firm. 70,2% badanych uznało swoje kompetencje za zgodne z wymaganiami stanowiska, a 13,5% oceniło je jako wyższe niż potrzebne. – Warto w tym kontekście pochylić się nad sytuacją osób wykonujących prace proste. Po pierwsze bowiem w tej grupie najmniejszy odsetek osób posiada umiejętności dostosowane do rodzaju pracy (51,7%). Z drugiej jednak strony 25,5% wykonujących proste zadania ma umiejętności wyższe od wymaganych na danym stanowisku. W tej grupie pracowników wystąpiło zatem największe niedopasowanie umiejętności do wymagań w pracy – zwracają uwagę autorzy raportu.
fot. freepik.com
oprac. /kp/