W grudniu Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przedstawiło projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, w którym znalazły się nowe rozwiązania dotyczące zapewnienia odpowiednich warunków pracy w czasie upałów. Pracodawcy będą zobowiązani do utrzymania odpowiedniej temperatury w pomieszczeniach pracy oraz będą musieli zastosować dodatkowe środki ochrony, takie jak klimatyzacja czy wentylacja. W przypadku ekstremalnych upałów praca musi zostać wstrzymana. Przepisy mają wejść w życie 1 czerwca 2025 r.

Komfort termiczny w pracy jednak to problem całoroczny, dotyczący zarówno upałów, jak i mrozów. Szczególnie narażeni są pracownicy, którzy często przemieszczają się między skrajnymi temperaturami. Zmiany klimatu i rosnące koszty ogrzewania pogłębiają problem. Dodatkowym wyzwaniem jest brak klimatyzacji w większości domów, co utrudnia zachowanie komfortu podczas pracy zdalnej latem.

Leszek Zalewski, dyrektor ds. innowacji w Sodexo Polska, zwraca uwagę, że choć część sugerowanych przez resort pracy zmian spotkała się z krytyką i wątpliwościami, to poruszenie tematu temperatury jest niezwykle istotne m.in. z powodu zmian klimatycznych. – Ubiegłe lato było o 1,6°C gorętsze od wieloletniej średniej dla tego sezonu, a cały 2024 r. był najcieplejszym w historii. Pokazuje to, że problem komfortu termicznego będzie coraz bardziej palący. Jednak i bez ocieplenia klimatu wiele branż mierzy się z dyskomfortem w tym obszarze. Przykładem tego są pracownicy produkcyjni, dla których temperatura wyższa niż 40°C bywa codziennością. Szczególnie narażeni na trudne warunki są także dostawcy oraz zatrudnieni w chłodniach i logistyce. Są oni zmuszeni do częstej zmiany otoczenia o skrajnie różnych odczytach, co grozi szokiem termicznym – zarówno latem, jak i w zimą. Myśląc o zmianach prawnych, warto zwrócić więc uwagę także na te grupy – podkreśla ekspert.

Komfort termiczny to problem, który dotyczy także biur. Przepisy BHP określają maksymalną temperaturę w takich pomieszczeniach na 30°C, ale eksperci wskazują, że optymalna temperatura dla zdrowia i wydajności to 22-24°C. Utrzymanie takiej temperatury bywa trudne, nawet gdy pracodawca zapewnia odpowiednie urządzenia. – Zasady BHP wskazują, że temperatura w biurze nie powinna być niższa niż 18°C. Granica ta bywa jednak przekraczana. Zatrudnieni często ignorują uczucie chłodu, np. z obawy przed potencjalnym konfliktem w zespole. Operatorzy budynków mogą jednak zmniejszyć ryzyko dyskomfortu dzięki odpowiedniemu zarządzaniu aparaturą. Użytkownik najczęściej może regulować urządzenie jedynie w zakresie +/-3°C od odgórnie ustalonej wartości. Warto również pamiętać, że klimatyzacja to nie tylko system chłodzenia, ale też urządzenie regulujące wilgotność i oczyszczające powietrze z mikrocząstek oraz mikroorganizmów, a zimą - źródło ciepła – zaznacza Leszek Zalewski.

Kolejną kwestią jest praca zdalna. Od kwietnia 2023 r. pracodawcy są zobowiązani do wypłacania ekwiwalentu za wykonywanie obowiązków zawodowych z domu, jednak przepisy nie precyzują, jakie wydatki powinny być uwzględnione w ramach kosztów energii elektrycznej. W efekcie pracownicy najczęściej otrzymują rekompensatę za internet i energię zużytą przez komputer, a rzadziej za ogrzewanie, które również generuje koszty. Tymczasem ceny rosną, a budynki w Polsce są w większości nieefektywne energetycznie. Z „Barometru zdrowych budynków 2024” Grupy Velux oraz Buildings Performance Institute Europe wynika, że problem dotyczy 70% z nich, a 15% znajduje się w najgorszym stanie technicznym. Również upały stanowią duże wyzwanie. Badania Polskiego Instytutu Ekonomicznego pokazały, że w Polsce dostęp do klimatyzacji ma mniej niż 5% gospodarstw domowych, a w 2023 r. co czwarty respondent nie był w stanie zapewnić sobie wystarczającego poziomu chłodu.

Czytaj także: Nowe przepisy o pracy w wysokich temperaturach

fot. freepik.com
oprac. /kp/