Jest projekt ustawy o usuwaniu wyrobów z azbestem oraz uregulowaniu rynku wykonawców związanych z nim prac. Projektowane przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii przepisy mają implementować szereg unijnych regulacji. Jednym z celów ma być uregulowanie rynku wykonawców prac polegających na usuwaniu lub zabezpieczeniu wyrobów zawierających azbest poprzez obowiązek uzyskania przez nich zezwolenia oraz utworzenie rejestru wykonawców prac, którym wydano, zmieniono lub cofnięto takie zezwolenie, jako integralnej części tzw. Bazy Azbestowej.

Ustawa ma też ustalić nadrzędną zasadę usuwania wyrobów zawierających azbest oraz wskazanie przypadków, w których wyroby zawierające azbest mogą pozostać jedynie zabezpieczone w sposób trwały. Są to podziemne instalacje ciepłownicze, elektroenergetyczne, wyłączone z eksploatacji podziemne instalacje wodociągowe i kanalizacyjne, drogi utwardzone odpadami zawierającymi azbest, płyty warstwowe lub płyty żeberkowe znajdujące się w ścianie lub w pokryciach warstwowych połączonych trwale ze ścianą osłonową budynku.

Zaktualizowane mają zostać również zasady prowadzenia prac polegających na usuwaniu lub zabezpieczaniu wyrobów zawierających azbest. Ustawa ma zaktualizować przepisy o inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest, zniesiony ma zostać obowiązek corocznej informacji o wyrobach zawierających azbest, deklaracje ma się składać tylko w przypadku zmiany danych.

Będą też zmiany w świadczeniach socjalnych i zdrowotnych dla byłych pracowników podmiotów, które stosowały azbest w produkcji oraz świadczenia zdrowotne dla pracowników wykonujących prace polegające na usuwaniu lub zabezpieczaniu wyrobów zawierających azbest.

Wprowadzone zostaną administracyjne kary pieniężne za nieprzestrzeganie przepisów ustawy, a wpływy z nich mają trafiać do budżetów Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz jednostek samorządu terytorialnego z przeznaczeniem na finansowanie usuwania wyrobów zawierających azbest.

Usuwanie azbestu w Polsce odbywa się zbyt wolno. Wciąż zalega około 7 mln ton wyrobów zawierających azbest, na których usunięcie przy obecnym tempie działań potrzeba 50 lat. Po ponad 12 latach funkcjonowania „Programu oczyszczania kraju z azbestu na lata 2009-2032” usunięto zaledwie 17% z ok. 8,5 mln ton zinwentaryzowanych wyrobów zawierających azbest, a tempo unieszkodliwiania azbestu wynosi 0,12 mln ton rocznie. Tymczasem materiał ten powoduje raka, pylicę azbestową oraz choroby opłucnej, a aż 78% nowotworów pochodzenia zawodowego może być związanych z ekspozycją na azbest. W XX w. był używany do produkcji dachów, a także rur czy elementów elewacji. Jego produkcja została zakazana w Polsce ustawą o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest – zgodnie z jej zapisami od 28 marca 1999 r. obowiązuje zakaz obrotu azbestem i wyrobami zawierającymi azbest.

fot. freepik.com
oprac. /kp/