Szyb Krystyna w Bytomiu to jeden z najbardziej znanych zabytków poprzemysłowych woj. śląskiego. Obiekt z 1929 r. ma teraz szansę na rewitalizację. Multi Polymers, właściciel zabytku, złożył wniosek o dofinansowanie ze środków unijnych do zagospodarowania i zabezpieczenia szybu. Całkowity koszt rewitalizacji to ok. 23 mln zł.

Zgodnie z koncepcją projektową zaplanowano kompleksową adaptację 95-letniego modernistycznego budynku wpisanego do rejestru zabytków. Projekt obejmuje zmianę sposobu użytkowania, remont obiektu oraz jego rozbudowę. Docelową rozbudowę zaplanowano w taki sposób, aby nowa kubatura nawiązywała do dawnej formy nadszybia. – We wszystkich rejonach konstrukcja szybu zostanie poddana ocenie technicznej, oczyszczeniu oraz zabezpieczeniu antykorozyjnemu. Dodatkowo prace obejmować będą m.in. remont dachu i wymianę okien – zapowiada Edward Bałdyga, prezes Multi Polymers. Zgodnie z uzgodnieniami z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków w Katowicach przewidziane jest naprawa i przemurowanie uszkodzonej elewacji.

Docelowo Szyb Krystyna zostanie rozbudowany. Nowo projektowana kubatura zostanie zrealizowana przy użyciu współczesnych środków. Użyte materiały i środki estetyczne nawiązywać będą swoim charakterem do pierwotnych rozwiązań industrialnych. W nowo projektowanej części budynku zaplanowano utworzenie powierzchni biurowych i usługowych. Oprócz tego w szybie znajdą się przestrzenie wspólne, a na dachu nowego budynku w części północnej przewidziano otwarty zielony taras.

Rewitalizacja pokopalnianego terenu wokół szybu obejmie rekultywację i transformację poprzemysłowego terenu o powierzchni 1 ha. Pojawi się nowa zieleń, ławki i miejsca odpoczynku. Projekt zakłada także rozwiązania proekologiczne – stworzenie systemu zarządzania wodą deszczową czy zielonych tarasów na dachach.

Całość projektu ma na celu przywrócenie Szybu Krystyna do życia jako nowoczesnego obiektu użyteczności publicznej, ale także zachowanie i ochronę dziedzictwa przemysłowego. Szyb nieistniejącej już KWK Szombierki jest jednym z najbardziej charakterystycznych elementów panoramy Bytomia. Była to pierwsza na Górnym Śląsku wieża basztowa z elektrycznymi maszynami wyciągowymi umieszczonymi na głowicy. Jej modernistyczna elewacja, wyłożona czerwonym klinkierem, wyglądem przypomina górniczy młot. W 1996 r. rozpoczęto proces likwidacji KWK Szombierki, a infrastrukturę rozebrano do końca 2001 r. Po kopalni pozostał jedynie szyb Ewa, który nadal jest wykorzystywany do odwadniania i stanowi część Centralnego Zakładu Odwadniania Kopalń w Czeladzi oraz szyb Krystyna, który 30 grudnia 2004 r. został wpisany do rejestru zabytków woj. śląskiego.

fot. Medusa Group
oprac. /kp/