.jpg)
W ciągu sześciu lat rybniczanie złożyli 7260 wniosków o dofinansowanie z programu „Czyste Powietrze”, dzięki pomocy miasta wymienili ponad 7 tys. „kopciuchów”, a liczba dni z przekroczeniem dobowego stężenia pyłu PM10 spadła do 21 w porównaniu do 127 dni 10 lat wcześniej. Rybnik podsumowuje swoje dotychczasowe działania w walce ze smogiem kampanią „Fertig z kopciuchami, kończymy ta gańba!”.
Andrzej Guła, lider Polskiego Alarmu Smogowego, podkreślił znaczenie działań Rybnika w poprawie jakości powietrza, zarówno lokalnie, jak i na poziomie krajowym, wskazując miasto jako przykład do naśladowania. Rybnik od lat znajduje się w czołówce samorządów pod względem liczby złożonych wniosków w programie „Czyste Powietrze”, a mieszkańcy pozyskali już ponad 71 mln zł dofinansowania. Jego zdaniem hodny uwagi jest również fakt, że co szósta kontrola źródeł ciepła w województwie śląskim przeprowadzana jest właśnie w Rybniku.
W latach 2017-2024 w ramach działań podejmowanych przez Miasto Rybnik zlikwidowano łącznie 7008 kotłów CO niespełniających wymogów uchwały antysmogowej województwa śląskiego. Dodatkowo w obiektach miejskich wymieniono 2249 źródeł węglowych. Obecnie w budynkach należących do miasta pozostały do wymiany jeszcze 204 pozaklasowe węglowe źródła ciepła. Dzięki tym działaniom w 2024 r. liczba dni z przekroczeniem dobowego stężenia pyłu PM10 spadła do 21 w porównaniu do 127 dni w 2014 r.
Sukces ten został osiągnięty dzięki szeregowi inicjatyw, w tym prowadzeniu punktu konsultacyjnego „Czyste Powietrze”, programowi grantowemu „Zielona energia na terenie Gmin Partnerskich” (w ramach którego w Rybniku złożono ponad 700 wniosków o dofinansowanie), a także dwóm edycjom programu „Ciepłe Mieszkanie”. Od 31 marca 2025 r. Rybnik pełni również funkcję operatora w programie „Czyste Powietrze”. Mieszkańcy Rybnika w ciągu sześciu lat, od września 2018 r. do września 2024 r., złożyli 7260 wniosków o dofinansowanie z ogólnopolskiego programu „Czyste Powietrze”. Zakończono 5620 inwestycji, a faktycznie wypłacone dotacje przekroczyły już 71,6 mln zł.
Ponadto w ramach walki o czyste powietrze Straż Miejska prowadzi kontrole przestrzegania uchwały antysmogowej, wykorzystując dostęp do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków. Przed każdą kontrolą sprawdzana jest złożona deklaracja, a kontrolowani są informowani o konieczności aktualizacji danych w systemie.
Działania te nie oznaczają jednak końca walki ze smogiem. Przed Rybnikiem stoją dwa ważne terminy dotyczące wymiany węglowych źródeł ciepła: od 1 stycznia 2026 r. obowiązywać będzie zakaz używania kotłów eksploatowanych do 5 lat od daty produkcji, a od 1 stycznia 2028 r. zakaz używania kotłów spełniających wymogi emisyjne klas 3 i 4 normy PN-EN 303-5:2012. Terminy te dotyczą urządzeń niespełniających norm emisji według PN-EN 303-5:2012, a data produkcji liczona jest od dnia wejścia w życie uchwały, czyli od 1 września 2017 r. Miasto zapowiada, że jako operator programu „Czyste Powietrze” zamierza aktywnie wspierać mieszkańców w pozyskiwaniu środków finansowych na dalsze działania mające na celu obniżenie kosztów ogrzewania i poprawę jakości powietrza.
fot. W. Zielińska/UM Rybnik
oprac. /kp/