Nature Restoration Law zostało przyjęte, a unijne kraje zdecydowały się przywrócić Europie różnorodną biologicznie i odporną na zmianę klimatu przyrodę, zmniejszyć antropopresję i odbudować ekosystemy. Nowe prawo zaczęło obowiązywać 18 sierpnia.

– Fakt, że najważniejsze od dwudziestu lat prawo dotyczące przyrody zostało przyjęte, bardzo nas cieszy. Mówimy przecież o prawie, które dotyczy kluczowych wyzwań – naszego bezpieczeństwa żywieniowego, zapobiegania suszom i powodziom, zmniejszenia skutków fal upałów. Rozporządzenie ustanawia ramy dla działań, które będą musiały zrealizować państwa członkowskie, aby do 2030 r. przywrócić przyrodzie co najmniej 20% obszarów lądowych i co najmniej 20% obszarów morskich, a do 2050 r. odbudować wszystkie ekosystemy, które tego wymagaj – tłumaczy Justyna Choroś z Koalicji 10%, przedstawicielka Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków.

Na rzecz przyjęcia NRL działały polskie organizacje ekologiczne, które oceniają nowe przepisy jako szansę dla kraju. Ich zdaniem każda inwestycja w zasoby przyrodnicze przynosi korzyści od 8 do nawet 38 razy większe niż poniesione koszty, a szacunki przygotowywane dla Polski mówią o korzyściach średnio 11-krotnie większych. Odbudowa ekosystemów ma być skorelowana z przemianami gospodarczymi i społecznymi, tworzeniem wysokiej jakości miejsc pracy i zrównoważonym wzrostem oraz mieć duży wpływ zarówno na parki narodowe, jak i na miasta. – Deklaracje zawarte w umowie koalicyjnej dotyczące przyrody wpisują się w założenia NRL. Mam na myśli polityczną wolę wyłączenia 20% najcenniejszych lasów z użytkowania gospodarczego, wprowadzenia zakazu spalania drewna w energetyce zawodowej, ustanowienia społecznego nadzoru nad lasami, wdrożenia programu odnowy bagien i torfowisk, zwiększenia powierzchni parków narodowych, wdrożenia stałego monitoringu czystości rzek oraz ich renaturyzacji, przyspieszenia zielonej transformacji energetycznej. Zmiana jest potrzebna - nie możemy przecież funkcjonować w oderwaniu od środowiska naturalnego. Nikt nie neguje już wyzwań wynikających ze zmiany klimatu, staramy się wszyscy szukać rozwiązań. Dlatego świętujemy wejście w życie Nature Restoration Law – komentuje Augustyn Mikos z Pracowni na rzecz Wszystkich Istot.

Teraz Polska ma teraz za zadanie przygotować Krajowy Plan Odbudowy Zasobów Przyrodniczych, który przedstawi Komisji Europejskiej w 2026 r. Powinien on wskazać sposób realizowacji celów i zobowiązań określonych w rozporządzeniu, aby do 2050 r. przywrócić zdegradowane ekosystemy. – Powinniśmy już teraz rozpocząć prace nad tym planem, aby odpowiednie departamenty rządowe i podmioty społeczeństwa obywatelskiego miały możliwość uczestniczenia w procesie i wniesienia swojego wkładu. Zapewnienie spójności tego planu z innymi regulacjami będzie czasochłonne, dlatego tak ważne jest wczesne rozpoczęcie przygotowań – podkreśla Agata Szafraniuk, prawniczka z Fundacji ClientEarth Prawnicy Dla Ziemi.

fot. arch. red.
oprac. /kp/