Choć od 2005 r. w Unii Europejskiej obowiązuje zakaz stosowania azbestu, wciąż występuje on w starszych budynkach. Stanowi on szczególne zagrożenie dla zdrowia podczas renowacji, kiedy naruszane są materiały z jego zawartością i pracownicy wdychają uwolnione włókna. Aż 78% nowotworów pochodzenia zawodowego może być związanych z ekspozycją na azbest. Nowe przepisy znacznie zmniejszają obecny pułap ekspozycji i przewidują dokładniejsze sposoby jej pomiaru, zgodne z najnowszym rozwojem technologicznym.

Przepisy początkowo zmniejszą maksymalny pułap ekspozycji do 0,01 włókna na cm³ (f/cm³), czyli wartości dziesięć razy niższej niż obecny pułap 0,1 włókna na cm³. Po maksymalnie sześcioletnim okresie przejściowym państwa członkowskie będą musiały wdrożyć nową metodę pomiaru poziomów azbestu – mikroskopię elektronową, bardziej czułą niż stosowana obecnie mikroskopia kontrastowo-fazowa i pozwalającą mierzyć cienkie włókna azbestu. Po wprowadzeniu mikroskopii elektronowej państwa członkowskie będą miały dwie opcje mierzyć cienkie włókna azbestu, w którym to przypadku maksymalny pułap ekspozycji wciąż będzie wynosić 0,01 f/cm³ lub nie mierzyć cienkich włókien azbestu, w którym to przypadku maksymalny pułap ekspozycji zmaleje do 0,002 f/cm³.

Nowe unijne przepisy przewidują, że firmy, które zamierzają dokonywać rozbiórki lub usunięcia azbestu, będą musiały uzyskać pozwolenie od organów krajowych. Przed rozpoczęciem rozbiórki lub prac konserwacyjnych w budynkach, które powstały przed wejściem w życie krajowego zakazu stosowania azbestu, pracodawcy będą też musieli postarać się zidentyfikować materiały mogące go zawierać. Mogą w tym celu np. pozyskiwać informacje od właścicieli budynków lub innych pracodawców lub sięgać do innych stosownych źródeł informacji, takich jak rejestry. Pracownicy, którzy są lub mogą być narażeni na kontakt z azbestem, powinni nosić odpowiedni sprzęt ochronny i przechodzić obowiązkowe szkolenia, zgodnie z minimalnymi wymogami jakości określonymi w dyrektywie.

Państwa członkowskie będą prowadzić rejestr wszystkich zdiagnozowanych azbestozależnych chorób zawodowych. Przepisy pomogą zapobiegać nowotworom pochodzenia zawodowego zgodnie z europejskim planem walki z rakiem. Wdychane włókna azbestu mogą przyczyniać się do poważnych chorób, takich jak rak płuc, którego pierwsze symptomy mogą pojawić się dopiero po wielu latach.

Na jednym z najbliższych posiedzeń Komitetu Stałych Przedstawicieli ambasadorowie państw członkowskich przy UE zostaną poproszeni o zatwierdzenie porozumienia z Parlamentem Europejskim. Później dyrektywa przejdzie weryfikację prawno-językową, a następnie zostanie przyjęta przez ministrów na jednym z kolejnych posiedzeń Rady Europy. Potem państwa członkowskie będą miały dwa lata na wprowadzenie maksymalnego pułapu ekspozycji w wysokości 0,01 f/cm³ i sześć lat na wprowadzenie mikroskopii elektronowej do pomiaru poziomów azbestu w miejscu pracy. Aby można było dotrzymać kroku zmianom naukowo-technicznym, dyrektywa będzie regularnie uaktualniana.

Czytaj także: 7 mln ton wyrobów zawierających azbest do usunięcia w Polsce

fot. pixabay.com
oprac. /kp/