
Komfort psychiczny i przewidywalność środowiska pracy stają się kluczowymi czynnikami dla pracowników, często ważniejszymi niż wysokość pensji. To sygnał dla firm, że tradycyjne systemy motywacyjne oparte wyłącznie na pieniądzach mogą tracić swoją skuteczność.
69% neuronormatywnych kandydatów deklaruje gotowość do kompromisu finansowego, jeśli w zamian otrzymają mniej stresujące środowisko pracy – wynika z badania Pracuj.pl. Wśród osób neuroatypowych, np. w spektrum autyzmu czy z ADHD, odsetek ten jest jeszcze wyższy i wynosi 84%. Wiele z tych osób, bo aż 42%, zaakceptowałoby obniżkę pensji o co najmniej 20%. Pokazuje to realną potrzebę większej przewidywalności, elastyczności i dopasowania do indywidualnych potrzeb – nie tylko w kontekście grafiku, ale również atmosfery, komunikacji i struktury pracy.
Jak komentuje Jolanta Lewandowska-Bitkowska, ekspertka ds. rekrutacji i rozwoju pracowników w Pracuj.pl, systemy motywacyjne oparte wyłącznie na pieniądzach będą tracić swoją skuteczność, zwłaszcza w przypadku osób neuroatypowych, dla których podstawą efektywnego funkcjonowania jest poczucie bezpieczeństwa i przewidywalności. – Empatia, elastyczność i stabilność stają się dla nich równie ważne – a często ważniejsze – niż pieniądze – podkreśla ekspertka.
Gotowość do kompromisów finansowych nie oznacza jednak, że pieniądze nie mają znaczenia. Wręcz przeciwnie, rozmowy o wynagrodzeniu pozostają jednym z najbardziej stresujących elementów rekrutacji. 44% neuronormatywnych kandydatów i 40% neuroatypowych wskazało negocjowanie pensji jako najbardziej obciążające. Dla wielu osósb jest to moment największej niepewności, obaw przed oceną i braku jasnych zasad. Dla osób neuroatypowych ten stres jest szczególnie intensywny, ponieważ klasyczne procesy rekrutacyjne często nie są dopasowane do ich sposobu myślenia i przeżywania. Niejasna komunikacja, ukryte oczekiwania czy brak informacji zwrotnej mogą zniechęcić ich już na początku. – Warto pamiętać, że dla wielu kandydatów rozmowa o pieniądzach to nie tylko ustalanie warunków umowy – to test poczucia własnej wartości, odporności i umiejętności społecznych. Jeśli ten test zorganizowany jest w sposób stresujący i nieprzewidywalny, pracodawca może nie tylko stracić dobrego kandydata, ale też wysłać sygnał, że w tej firmie trudno będzie o spokojne, przejrzyste warunki współpracy – ostrzega Jolanta Lewandowska-Bitkowska.
Kolejnym kluczowym aspektem jest informacja zwrotna – eksperci zwracają uwagę, że regularny i konstruktywny feedback jest niezbędny do rozwoju kompetencji i wpływania na pozycję zawodową. Jednak dla osób neuroatypowych sposób jego przekazywania jest niezwykle ważny. Badanie Pracuj.pl pokazuje, że dla niemal 1/3 z nich częstotliwość i forma feedbacku mają kluczowe znaczenie, podczas gdy wśród kandydatów neuronormatywnych wskazało tak zaledwie 12%. Jak tłumaczy Konstancja Zyzik, ekspertka ds. rekrutacji i rozwoju talentów w Pracuj.pl, dla osób neuroatypowych brak regularnych informacji zwrotnych może prowadzić do poczucia dezorientacji, przeciążenia emocjonalnego, a nawet wycofania się z aktywnego uczestnictwa w życiu zawodowym. – Z drugiej strony dobrze zorganizowany feedback – konkretny, rzeczowy, wsparty materiałami wizualnymi i podsumowaniami na piśmie – pomaga im odnaleźć się w strukturze firmy i buduje poczucie bezpieczeństwa. Nie chodzi przy tym o to, by feedback był łagodny na siłę. Chodzi o to, by był zrozumiały, przewidywalny i oparty na szacunku, szczególnie w środowisku, które chce być różnorodne i otwarte. W takim modelu informacja zwrotna staje się nie narzędziem kontroli, lecz drogowskazem – wskazuje ekspertka.
Autorzy badania podsumowują, że model pracy oparty wyłącznie na presji, rywalizacji i wysokich wymaganiach, w którym informacja zwrotna pojawia się tylko przy błędach, a rozmowy o pensji przypominają pole bitwy, zaczyna się wyczerpywać. – Nie oznacza to rezygnacji z ambicji czy jakości. Oznacza to tyle, że coraz więcej pracowników – niezależnie od typu układu nerwowego – oczekuje pracy, która nie przynosi szkody ich zdrowiu psychicznemu. A firmy, które potrafią to zrozumieć i odpowiedzieć na te potrzeby, zyskają coś więcej niż tylko lojalnych pracowników: zyskają przewagę – przekonują eksperci.
fot. freepik.com
oprac. /kp/