4 października miała miejsce inauguracja roku akademickiego 2023/2024 Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. Zgromadzonych gości przywitała rektor prof. dr hab. inż. Celina M. Olszak. W swoim wystąpieniu skupiła się na haśle, które będzie towarzyszyło uczelni przez najbliższy rok akademicki – "Współpracujmy dla lepszej przyszłości".

Rektor podkreśliła, że hasło to, choć proste, niesie ze sobą głębokie przesłanie. – Współpraca jest nie tylko istotnym narzędziem do osiągania celów, lecz także wyrazem naszej natury jako istot społecznych, które wspólnie tworzą i kształtują świat. Uważam, że nie ma ważniejszego i skuteczniejszego lekarstwa na problemy współczesnego świata, jak wzajemna współpraca oraz relacje, w których ludzie obdarzają się zaufaniem – przekonywała prof. dr hab. inż. Celina M. Olszak.

Zaznaczyła, że ważne jest, aby w pracy akademickiej i badawczej stawiać na interdyscyplinarność, współpracę w różnych dziedzinach nauki oraz na partnerstwo z przemysłem, sektorem publicznym i organizacjami pozarządowymi. – To uczelnie mają obowiązek być inicjatorami zmian społecznych, technologicznych i gospodarczych oraz być, stawać się miejscem do eksperymentowania i przewidywania różnych zdarzeń. Ich szczególna rola powinna zaznaczyć się w badaniach związanych m.in. z rozwojem sztucznej inteligencji i technologiami przyszłości, zrównoważonym rozwojem, zmianami klimatycznymi, poszukiwaniem nowych i odnawialnych źródeł energii oraz transformacją rynku pracy – wskazała.

Pełna treść przemówienia poniżej.

Szanowni Państwo,
Drodzy Pracownicy,
Studenci, Doktoranci,
Dostojni Goście,

Z ogromną radością witam Państwa na inauguracji nowego roku akademickiego 2024/2025. Dzisiejszy dzień jest dla nas wszystkich szczególnym momentem. Nie tylko otwieramy kolejny rozdział w historii naszej Uczelni, ale również kontynuujemy wspólną podróż ku przyszłości pełnej wyzwań i niezwykłych możliwości.

Nasze motto na ten rok akademicki brzmi: Współpracujmy dla lepszej przyszłości. To hasło, choć proste, niesie ze sobą głębokie przesłanie. Współpraca jest nie tylko istotnym narzędziem do osiągania celów, lecz także wyrazem naszej natury jako istot społecznych, które wspólnie tworzą i kształtują świat. Uważam, że nie ma ważniejszego i skuteczniejszego lekarstwa na problemy współczesnego świata, jak wzajemna współpraca oraz relacje, w których ludzie obdarzają się zaufaniem.

W poszukiwaniu sensu

Pozwólcie Państwo, że odwołam się do myśli wybitnego profesora, psychologa i psychiatry – Viktora Frankla, który przeżył piekło obozów koncentracyjnych, ale pomimo tego doświadczenia pozostawił nam przesłanie pełne nadziei. Frankl w swojej książce Człowiek w poszukiwaniu sensu napisał: Człowiek może zostać pozbawiony wszystkiego, z wyjątkiem jednej rzeczy: ostatniej z ludzkich wolności – wolności wyboru postawy w każdej, nawet najtrudniejszej sytuacji. Każda nasza decyzja, każde działanie, może i powinno być wyborem mającym na celu nadanie życiu głębszego sensu. Frankl podkreślał, że nie chodzi jedynie o poszukiwanie szczęścia, ale o znalezienie sensu, który przekształca nasze życie oraz nadaje mu kierunek i cel. Każdy z nas jest odpowiedzialny za nadanie swojemu życiu sensu poprzez swoje działania. Ta odpowiedzialność nie jest ciężarem, lecz przywilejem – możliwością, którą mamy każdego dnia. Co więcej, Frankl uczy nas, że taki sens jest często znajdowany w relacjach z innymi – we wspólnym działaniu i współpracy, które przynoszą owoce całej społeczności. To dzięki współpracy nasze życie nabiera znaczenia, a nasze działania stają się częścią większej całości.

W kontekście Uczelni i naszej pracy naukowej odnalezienie takiego sensu jest szczególnie ważne. Rozpoczynamy dziś nowy rok akademicki – czas pełen wyzwań, i niezwykłych możliwości. To moment, w którym każda z uczelni, w tym nasza, staje przed kluczową rolą w procesie odkrywania i nadawania sensu oraz w kształtowaniu przyszłości. Przyszłości, która będzie zależeć nie tylko od naszych innowacyjnych badań i zaawansowanej wiedzy, ale również od współpracy i wartości, które wnosimy do społeczeństwa. Dlatego tak ważne jest, abyśmy w naszej pracy akademickiej i badawczej stawiali na interdyscyplinarność, współpracę w różnych dziedzinach nauki oraz na partnerstwo z przemysłem, sektorem publicznym i organizacjami pozarządowymi. Gdzie, jak nie na uczelniach, w duchu autonomii, niezależności i wolności słowa, powinny spotykać się różnorodne perspektywy myślowe oraz odbywać nieskrępowany dialog między nauką a praktyką. To uczelnie mają obowiązek być inicjatorami zmian społecznych, technologicznych i gospodarczych oraz być / stawać się miejscem do eksperymentowania i przewidywania różnych zdarzeń. Ich szczególna rola powinna zaznaczyć się w badaniach związanych m.in. z rozwojem sztucznej inteligencji i technologiami przyszłości, zrównoważonym rozwojem, zmianami klimatycznymi, poszukiwaniem nowych i odnawialnych źródeł energii oraz transformacją rynku pracy. W praktyce oznacza to, z jednej strony, potrzebę zwiększenia nakładów na interdyscyplinarne programy badawcze, łączące informatykę, inżynierię, filozofię oraz nauki społeczne, z drugiej zaś, potrzebę tworzenia programów kształcenia, które rozwijają kompetencje przyszłości, takie jak kreatywność, zdolność do adaptacji, myślenie krytyczne czy umiejętności cyfrowe.

Człowiek na pierwszym miejscu. Inwestując w ludzi, inwestujemy w przyszłość

Nie możemy zapomnieć, że w centrum naszych wszelkich działań i aktywności, powinien zawsze pozostawać Człowiek. Żywą tkankę Uczelni tworzą Studenci, Naukowcy, Pracownicy administracyjni oraz Partnerzy z otoczenia. To od Ich zaangażowania, pasji i oddania zależy, jakie efekty przyniesie nasza praca. Dlatego musimy dążyć do tworzenia środowiska, które będzie sprzyjać nie tylko rozwojowi intelektualnemu, ale także osobistemu i zawodowemu, gdzie każdy będzie miał szansę na realizację swoich aspiracji i marzeń. Dzisiejszy świat potrzebuje liderów, potrafiących myśleć krytycznie, działać z odwagą, ale i z empatią. Liderów, rozumiejących , że wiedza to potężne narzędzie, które należy wykorzystywać odpowiedzialnie, z myślą o dobru wspólnym. I to my – uczelnie – mamy obowiązek kształcić takich liderów.

Wyobraźnia ważniejsza od wiedzy

Albert Einstein mawiał wyobraźnia jest ważniejsza od wiedzy. W tych słowach nie ma deprecjacji nauki, lecz przypomnienie, że to, co znamy, jest tylko punktem wyjścia. Wiedza daje nam fundament, ale to wyobraźnia buduje na tym fundamencie wieże, które mogą sięgnąć gwiazd. Często myślimy o nauce, jako o zbiorze faktów do przyswojenia, prawd do odkrycia, zapominając, że najważniejsze pytania to te, na które jeszcze nie znamy odpowiedzi. Dlatego zachęcam Was drodzy Studenci, Doktoranci i Pracownicy, byście nie bali się pytać oraz myśleć inaczej. Wielkie odkrycia, zarówno naukowe, jak i te osobiste, rodzą się z odwagi zadawania pytań.

W tym miejscu warto przywołać postać Marii Curie-Skłodowskiej, która w swoim dzienniku pisała: Nie należy obawiać się doskonałości, nigdy jej nie osiągniemy. Te słowa, choć z pozoru pesymistyczne, są w istocie inspirujące. Podkreślają bowiem, że proces poznawania i uczenia się jest nieskończony. Niezależnie od tego, jak wiele osiągniemy, zawsze pozostanie przed nami coś więcej do odkrycia oraz zrozumienia. To właśnie ta nieskończoność, ten nieustanny ruch ku nowym horyzontom, czyni życie intelektualne fascynującą przygodą.

Chciałabym, abyście drodzy Pracownicy, Studenci i Doktoranci na ten rok akademicki spojrzeli jak na podróż – podróż, która będzie prowadzić Was nie tylko przez książki i laboratoria, ale przez Wasze własne wnętrze. Odkrywając nowe światy zewnętrzne, odkrywajcie też nowe światy w sobie. Uczcie się nie tylko tego, co zapisane, lecz także tego, co w Was niewypowiedziane. Rozwijajcie nie tylko umysły, ale przede wszystkim serca.

Uczelnia inicjatorem zmian oraz strażnikiem bezpiecznego i sprawiedliwego rozwoju świata

Uczelnia powinna być autentycznym katalizatorem innowacji oraz gwarantem zrównoważonego i sprawiedliwego rozwoju społeczno-gospodarczego. Poprzez prowadzenie zaawansowanych badań, kształcenie przyszłych liderów i współpracę z sektorem publicznym oraz prywatnym, ma szansę inicjować zmiany, które odpowiadają na globalne wyzwania. Jednocześnie uczelnia powinna pełnić funkcję strażnika etycznych standardów, zapewniając, że rozwój gospodarczy i społeczny będzie bardziej odpowiedzialny, sprawiedliwy i bezpieczny, tj. budowany na solidnych wartościach dla wspólnego dobra. Przez ostatnie lata wspólnie pokazywaliśmy, jak ważna jest dla naszej społeczności odpowiedzialność za podejmowane działania, a także wrażliwość na potrzeby drugiego człowieka. Wielokrotnie udowodniliśmy, że współpracując budujemy lepszą przyszłość naszej społeczności oraz mamy realny wpływ na otaczającą nas rzeczywistość.

Uczelnia współpracującym organizmem

Dzisiejszy świat wymaga od nas, abyśmy nie działali w izolacji. Sukces Uczelni nie byłby możliwy bez współpracy z otoczeniem – bez dialogu z przedsiębiorstwami, instytucjami publicznymi, organizacjami pozarządowymi. To właśnie dzięki nim możemy przekraczać granice akademickiej teorii i przechodzić do praktyki, tworząc rozwiązania, które mają realny wpływ na rzeczywistość. Nasi interesariusze są częścią naszej społeczności. To oni nadają Uczelni dynamikę oraz siłę do dalszego rozwoju. Dzięki nim możemy lepiej rozumieć potrzeby rynku, społeczeństwa i planety, a następnie kształtować programy, badania i inicjatywy, które odpowiadają na te potrzeby.

Często mówi się, że wartość człowieka nie przejawia się w tym, co otrzymuje, ale w tym, co daje innym. W tym duchu nasza Uczelnia stara się nie tylko być ośrodkiem nauki i badań, ale także istotnym graczem dla szerszej społeczności, oferującym wiedzę, innowacje i mądrość zdobytą przez doświadczenie. Dziś, bardziej niż kiedykolwiek ważne jest, abyśmy pracowali razem, abyśmy wspólnie tworzyli przyszłość. To od tego, jak efektywnie będziemy współdziałać, zależy sukces nie tylko Uczelni, ale także naszego regionu i kraju.

Zakończenie

Kończąc, chciałbym, aby w nowym roku akademickim towarzyszyło nam wszystkim Franklowe poszukiwanie sensu – działanie na rzecz innych i budowanie więzi międzyludzkich. Życzę, aby spełnienie i sens życia odnaleźli Państwo w otwartości na drugiego człowieka oraz budowaniu wspólnoty, stając się częścią czegoś większego i bardziej znaczącego. Wierzę, że poprzez takie działania możemy stworzyć lepszą i bezpieczniejszą przyszłość.

Celina M. Olszak
Rektor

fot. UE Katowice
oprac. /kp/