Od 1 stycznia 2025 r. w Polsce będzie obowiązywał system kaucyjny. Nowe przepisy wdrożą unijną dyrektywę w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko. Do jednorazowych butelek z plastiku o pojemności do 3 l, szklanych butelek wielorazowego użytku do 1,5 l i metalowych puszek o pojemności do 1 l doliczona zostanie kaucja w wysokości 50 gr. Będzie ona zwracana przy zwrocie opakowań w sklepie bez konieczności pokazania paragonu. Konfederacja Lewiatan proponuje podniesienie wysokości kaucji dla butelek szklanych do 1 zł.

– Taka stawka kaucji w przypadku butelek szklanych wielokrotnego użytku jest za niska, biorąc pod uwagę, że powinna ona zachęcać do zwracania pustych opakowań. Nie bierze pod uwagę obecnie stosowanej na rynku kaucji na butelki wielokrotnego użytku w wysokości 1 zł – tłumaczy Piotr Mazurek, ekspert ds. gospodarki obiegu zamkniętego Konfederacji Lewiatan. – Wyższa kaucja skutecznie zachęci konsumentów do zwracania opakowań i przyczyni się do niezaśmiecania środowiska oraz wzrostu poziomu ponownego wykorzystania tych opakowań. To kwota łatwa do zapamiętania i akceptowana społecznie. Przy obecnym wzroście cen i płac nie jest na tyle wysoka, aby ludzie mieli odmawiać sobie zakupu napojów. 1 zł to kwota prosta w operacjach finansowych i zapisie w materiałach informacyjnych systemu. W placówkach handlowych zarówno wpłata, jak i wypłata kaucji nie będzie wymagała dodatkowego rozmieniania pieniędzy i posiadania dużych ilości bilonu do realizacji operacji związanych z odbiorem kaucji – wymienia ekspert.

Jak podkreśla Lewiatan, na polskim rynku kaucja w wysokości 50 gr była stosowana zanim pojawiła wysoka inflacja. – W ostatnich dwóch latach jej realna wartość znacząco się obniżyła, co wpłynęło na zmniejszenie motywacji do zwrotu butelek, a przedsiębiorstwa oferujące takie butelki zaczęły notować spadek poziomu zwrotów. Po podjęciu decyzji o podwyżce kaucji do 1 zł trend się odwrócił i obecnie obserwujemy wzrost zwrotu pustych opakowań. Proponowana wysokość kaucji będzie obowiązywać od roku 2025 i w latach późniejszych, a więc jej realna wartość jeszcze bardziej się obniży – zwracaj uwagę organizacja. Jak dodają eksperci, ustalenie wysokości kaucji na butelki szklane wielokrotnego użytku na niższym poziomie niż obecnie może prowadzić m.in. do nadużyć, w których opakowania objęte nowym systemem kaucyjnym będą zwracane jako opakowania objęte dotychczasowymi systemami w celu uzyskania zwrotu wyższej kaucji.

Przedsiębiorcy zrzeszeni w Konfederacji Lewiatan uważają, że wprowadzenie systemu kaucyjnego to dobre rozwiązanie, jednak aby udało się wypełnić ambitne cele dotyczących zbiórki odpadów opakowaniowych wynikających z dyrektywy Single Use Plastics, czyli 77% w 2025 r. i 90% w 2029 r., potrzebne są kompleksowe zmiany, na których skorzystają zarówno uczestnicy tego systemu, jak i konsumenci.

Czytaj także: Jednorazowe opakowania wciąż dominują. Czy system kaucyjny odwróci ten trend?

fot. freepik.com
oprac. /kp/