Polscy przedsiębiorcy w większości obawiają się wpływu niestabilności geopolitycznej na ich bezpieczeństwo finansowe, choć w mniejszym stopniu niż ich koledzy z innych krajów Europy Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej. Największymi wyzwaniami, z jakimi się mierzą, są natomiast wysokie koszty energii i problemy z pozyskiwaniem wykwalifikowanych pracowników.

Jednym z największych wyzwań dla polskich przedsiębiorców jest niestabilność geopolityczna – 68% z nich spodziewa się, że wpłynie ona negatywnie na bezpieczeństwo finansowe ich firm – wynika z badania "EY Barometr Przedsiębiorczości 2025". Jest to wynik nieco niższy niż średnia dla całego regionu (Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Estonia, Grecja, Węgry, Łotwa, Litwa, Malta, Rumunia, Serbia, Słowacja, Słowenia i Turcja), gdzie podobne obawy wyraziło 74% ankietowanych. Choć polskie przedsiębiorstwa są nieco bardziej optymistyczne, cały region zdaje sobie sprawę z trudnej sytuacji geopolitycznej m.in. w związku z wojną w Ukrainie.

Poza geopolityką firmy borykają się również z kosztami operacyjnymi, presją inflacyjną i kosztami pracy. Największe obciążenie stanowią ceny energii i mediów, które wskazało 69% firm – w całym regionie uznano za istotne, jednak polskie firmy odczuwają je silniej. W innych krajach regionu na pierwszym miejscu znalazły się natomiast koszty pracy. – W ostatnich latach koszty energii znacząco wpłynęły na wzrost kosztów operacyjnych przedsiębiorstw, co wymusiło na nich konieczność adaptacji do zmieniającego się rynku. Wiele firm inwestuje w odnawialne źródła energii, co nie tylko przyczynia się do zrównoważonego rozwoju, ale także pozwala na stabilizację kosztów w dłuższej perspektywie, a jednocześnie zwiększa ich konkurencyjność na rynku. Dodatkowo coraz więcej przedsiębiorstw decyduje się na podpisywanie długoterminowych umów na zakup zielonej energii, znanych jako cPPA (Corporate Power Purchase Agreements). Tego rodzaju umowy wspierają rozwój lokalnych projektów energetycznych, a więc innych przedsiębiorców – podkreśla Jarosław Wajer, partner EY, lider Zespołu Energetycznego EY w Polsce.

Problemy związane z finansowaniem działalności dotyczą także dostępu do kredytów – zwróciło na to uwagę blisko 30% polskich przedsiębiorców. Eksperci przewidują jednak, że spodziewane obniżki stóp procentowych oraz rosnąca konkurencja w bankowości korporacyjnej będą sprzyjały stopniowemu spadkowi kosztów kredytów.

Na polskim rynku coraz większym problemem staje się brak wykwalifikowanych pracowników. 53% firm wskazuje trudności w znalezieniu osób z odpowiednimi umiejętnościami, a 41% ma problem z pozyskaniem kandydatów posiadających wymagane doświadczenie. Szczególnie poszukiwane są kompetencje cyfrowe, w tym związane ze sztuczną inteligencją. Zdaniem ekspertów konieczne jest zwiększenie nakładów na szkolenia i programy rozwoju umiejętności, aby sprostać rosnącym oczekiwaniom technologicznym. – Sztuczna inteligencja to dla biznesu rewolucja w obszarze technologicznym i ludzkim. Firmy muszą włożyć bardzo dużo wysiłku, aby ich pracownicy zaakceptowali nowe rozwiązania i z własnej woli chcieli się ich uczyć oraz wykorzystywać w codziennej pracy – tłumaczy Katarzyna Ellis, partnerka EY, liderka zespołu People Consulting w EY Polska.

Mimo wyzwań 36% przedsiębiorców ocenia warunki prowadzenia biznesu w Polsce jako korzystne, podczas gdy w regionie takiego zdania było tylko 24% respondentów. Kolejne 30% uznało je za neutralne, a 32% za trudne. W regionie ten odsetek był znacznie wyższy i wyniósł 50%. Najczęściej wskazywaną barierą rozwoju pozostaje biurokracja i nadmierne regulacje, które utrudniają działalność 53% polskich firm. W regionie problem ten wskazało aż 62% przedsiębiorców. Jednocześnie tylko 20% badanych w Polsce uznało przepisy i praktyki biznesowe za wspierające innowacje. Dla pozostałych stanowiły one wyzwanie, wymagały dodatkowych nakładów lub były na tyle restrykcyjne, że ograniczały rozwój.

Eksperci podkreślają jednak, że mimo licznych trudności polscy przedsiębiorcy wykazują się gotowością do inwestycji. – Wyniki badania pokazują, że polscy przedsiębiorcy postrzegają swoje otoczenie biznesowe jako bardziej sprzyjające innowacjom w porównaniu z innymi krajami regionu. Choć napotykają na istotne wyzwania, takie jak biurokracja i regulacje, ich determinacja do inwestowania wskazuje na silną wolę przekształcania organizacji w nowoczesne i konkurencyjne przedsiębiorstwa – podsumowuje Łukasz Zalicki, partner EY Polska, audytor konkursu EY Przedsiębiorca Roku.

fot. freepik.com
oprac. /kp/