Przedsiębiorcy, zwłaszcza ci rozpoczynający działalność lub prowadzący mikro- i małe firmy, mogą skorzystać z szeregu ulg w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne. Ulga na start, preferencyjne składki, Mały ZUS plus, a od niedawna także wakacje składkowe – to mechanizmy mające na celu odciążenie finansowe biznesu. – Warto jednak pamiętać o tym, że niższe składki na ubezpieczenia społeczne to niższe świadczenia. Brak składek – to brak świadczeń. Ulgi z ZUS to propozycja nie obowiązek i to przedsiębiorca sam decyduje, czy chce z nich skorzystać, czy też nie – podkreśla Beata Kopczyńska, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie śląskim.

Osoby, które po raz pierwszy zakładają działalność gospodarczą lub wznawiają ją po co najmniej 60 miesiącach od ostatniego zawieszenia lub zakończenia, mogą skorzystać z ulgi na start. Jej warunkiem jest, by przedsiębiorca nie wykonywał w ramach nowej działalności zadań na rzecz byłego pracodawcy, jeśli wcześniej wykonywał je jako pracownik w bieżącym lub poprzednim roku. Przez sześć miesięcy kalendarzowych od dnia podjęcia działalności gospodarczej przedsiębiorca jest zwolniony z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

Brak opłacania składek społecznych oznacza jednak, że w okresie korzystania z ulgi przedsiębiorca nie ma prawa do świadczeń w razie choroby czy wypadku w pracy. Ponadto okres ten nie jest zaliczany do stażu pracy branego pod uwagę przy ustalaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy ani do wysokości przyszłej emerytury. Należy pamiętać, że nawet podczas korzystania z ulgi na start obowiązkowe jest zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego i opłacanie składki zdrowotnej.

Po zakończeniu ulgi na start (lub w przypadku wcześniejszej rezygnacji z niej) przedsiębiorcy mogą przez kolejne 24 miesiące korzystać z tzw. preferencyjnych składek. Ich wysokość jest obliczana od zadeklarowanej kwoty, która nie może być niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia. Korzyścią jest znacząco niższe obciążenie finansowe niż w przypadku pełnych składek. To właśnie od tej obniżonej podstawy będą w przyszłości obliczane świadczenia, takie jak zasiłek chorobowy, macierzyński czy opiekuńczy.

Okres korzystania z preferencyjnych składek jest zliczany do stażu emerytalnego tylko częściowo. Jak podaje ZUS, dwa lata opłacania preferencyjnych składek przekładają się na nieco ponad 7 miesięcy okresów składkowych, a nie na pełne 24 miesiące. Oznacza to niższą przyszłą emeryturę niż w przypadku opłacania pełnych składek.

Mały ZUS plus to kolejna forma wsparcia pozwalająca płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne, których wysokość jest ustalana od dochodu z działalności gospodarczej za poprzedni rok. Z tej ulgi można korzystać maksymalnie przez 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej. Przedsiębiorca musi być jednak wpisany do rejestru CEIDG lub być wspólnikiem spółki cywilnej, przychód z działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym nie mógł przekroczyć 120 tys. zł, a jeśli działalność była prowadzona krócej, limit przychodu jest wyliczany proporcjonalnie do liczby dni prowadzenia firmy, a dodatkowo działalność musi być prowadzona w poprzednim roku przez co najmniej 60 dni.

Zgłoszenia do Małego ZUS plus mają konkretne terminy, a ich przekroczenie uniemożliwia skorzystanie z ulgi w danym roku. Podobnie jak w przypadku preferencyjnych składek, niskie składki to też niskie świadczenia wypłacane w związku z chorobą, opieką nad chorym członkiem rodziny czy wyliczoną rentą bądź emeryturą.

Najnowszym udogodnieniem dla przedsiębiorców są wakacje składkowe. Pozwalają one na zwolnienie z opłacania składek przez jeden miesiąc w roku na własne obowiązkowe ubezpieczenia: emerytalne, rentowe i wypadkowe, a także na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. Niewpłacone przez przedsiębiorcę składki na własne ubezpieczenia są finansowane z budżetu państwa. Są liczone od najniższej obowiązującej minimalnej podstawy wymiaru, co stanowi pomoc de minimis. Co ważne, z wakacji składkowych można skorzystać nawet wtedy, gdy przedsiębiorca opłaca już preferencyjne składki lub korzysta z Małego ZUS plus.

Wakacje składkowe nie obejmują składki zdrowotnej. Musi być ona opłacona również za ten miesiąc, w którym przedsiębiorca jest zwolniony ze składek na ubezpieczenia społeczne.

fot. freepik.com
oprac. /kp/