Luka w zatrudnieniu między kobietami a mężczyznami w Unii Europejskiej spadła do najniższego poziomu w ostatniej dekadzie. Dane z 2023 r. pokazują, że zatrudnienie kobiet przekroczyło 70% i rosło szybciej niż w przypadku mężczyzn, zmniejszając różnicę do 10,2 p.p. Jednak jak podkreślają eksperci, wciąż zbyt mało kobiet zajmuje stanowiska kierownicze, częściej pracując na niższych i gorzej płatnych posadach.

Ta dysproporcja jest szczególnie widoczna na najwyższych szczeblach zarządzania. Jak wynika z danych 30% Club Poland, udział kobiet w zarządach i radach nadzorczych 140 największych spółek notowanych na GPW wynosi zaledwie 18,4%. Ten wynik, jak zauważa Beata Stelmach, prezeska zarządu Totalizatora Sportowego, wskazuje na pilną potrzebę skutecznych działań, zarówno na poziomie krajowym, jak i unijnym, mających na celu zwiększenie reprezentacji kobiet w najwyższych strukturach zarządzania. – W Europie opieramy się na wartościach nie tylko praworządności, ale i różnorodności. I to nie tylko w kontekście płci, ale również wieku czy bagażu doświadczeń wniesionych do organizacji. Jesteśmy w Europie, ale i w Polsce już na takim etapie, kiedy nie musimy pytać, czy warto dopraszać kobiety do wspólnego zarządzania czy zasiadania w radach nadzorczych, tylko co zrobić, żeby ten proces przyspieszyć – podkreśla.

Beata Stelmach zwraca uwagę na fakt, że w Polsce kobiety są często lepiej wykształcone i przygotowane do pełnienia funkcji w zarządach i radach nadzorczych, a mimo to ich reprezentacja pozostaje niewystarczająca. Dane 30% Club Poland potwierdzają tę tezę – w ciągu minionego roku udział kobiet we władzach największych spółek wzrósł jedynie o 0,4 p.p. Co piąta badana firma co prawda osiągnęła przynajmniej 30% udział kobiet we władzach, ale podobny odsetek miał zarządy i rady nadzorcze złożone wyłącznie z mężczyzn. Podobnie jak w poprzednich latach kobiety częściej zasiadały w radach nadzorczych (21,1%) niż w zarządach (14,1%). W obu przypadkach wzrost w ciągu roku był niewielki. Dodatkowo zaledwie sześć spółek (4,3%) miało kobietę na stanowisku prezeski zarządu, a nieco więcej pań (11,4%) kierowało pracami rad nadzorczych.

Aby głos mniejszości był słyszalny i miał realny wpływ, zgodnie z teorią tzw. masy krytycznej musi stanowić minimum 30%. W podniesieniu odsetka kobiet we władzach firm ma pomóc przyjęta przez Parlament Europejski dyrektywa Women on Boards, która zakłada wprowadzenie przejrzystych procedur rekrutacyjnych mających na celu osiągnięcie co najmniej 40% udziału kobiet na stanowiskach dyrektorów niewykonawczych lub 33% wszystkich stanowisk dyrektorskich do 30 czerwca 2026 r. Przepisy przewidują również, że w przypadku kandydatów o równych kwalifikacjach pierwszeństwo powinna mieć osoba niedoreprezentowanej płci. – Potrzebna jest dyrektywa, niejedna zresztą, aby ten cały proces przyspieszyć, bo wszelkie badania pokazują, że środowiska różnorodne wypracowują lepsze efekty, że grupy, które składają się z wielu różnorodnych opinii, pomysłów i doświadczeń, lepiej pracują – ocenia Beata Stelmach.

Kluczowym elementem w dążeniu do równości jest walka ze stereotypami i eliminowanie dyskryminujących czynników. Badanie Eurobarometru „Stereotypy dotyczące płci” z ubiegłego roku wskazuje, że pomimo pozytywnych zmian w postrzeganiu równości płci wiele szkodliwych stereotypów nadal jest głęboko zakorzenionych w społeczeństwie. Przykładowo – 40% respondentów wciąż uważa, że mężczyźni zarabiają więcej, bo ich praca jest bardziej wymagająca, a zdaniem 34% kobiety powinny stawiać rodzinę ponad karierę.

Beata Stelmach podkreśla, że walka ze stereotypami powinna zaczynać się już na etapie rekrutacji. Konstruowanie ogłoszeń o pracę w sposób neutralny płciowo i unikanie języka skierowanego wyłącznie do mężczyzn to proste, ale skuteczne kroki w kierunku budowania bardziej inkluzywnych firm. – Jeśli organizacja jest nastawiona na to, by wprowadzać zmiany, na każdym etapie, w każdej komórce, w każdym obszarze swojej aktywności, znajdzie możliwości do tego, żeby promować kobiety, zapraszać je, otwierać im drzwi i rzeczywiście stwarzać jednakowe warunki – podsumowuje ekspertka, wskazując na konieczność systemowych i konsekwentnych działań na rzecz zwiększenia udziału kobiet na wszystkich szczeblach zarządzania.

fot. freepik.com
oprac. /kp/