Każdego dnia miliony litrów zużytego oleju kuchennego trafiają do śmieci lub kanalizacji, przyczyniając się do zatkania rur i powodując zagrożenie dla środowiska. Tymczasem to cenny surowiec, który może zostać poddany recyklingowi i wykorzystany m.in. do produkcji biopaliw, mydeł czy dodatków do pasz dla zwierząt.

Wyrzucanie do śmieci lub wylewanie do kanalizacji UCO, czyli m.in. oleju i masła po smażeniu czy oleju z sałatek, puszek i konserw, niesie za sobą szereg negatywnych konsekwencji. Olej stygnąc, staje się lepki, łączy się z innymi odpadami i powoduje powstawanie tłuszczowych zatorów. Słynnym przykładem jest londyński „fatberg” z 2017 r. – tłuszczowy zator w kanalizacji, który ważył 130 t i miał 250 m długości. Usuwanie takich zatorów wiąże się z ogromnymi kosztami dla miast i gospodarstw domowych. Ponadto niewłaściwa utylizacja oleju prowadzi do skażenia skażenia wód powierzchniowych i podziemnych, obumierania fauny i flory, zanieczyszczenia gleby i narażania zdrowia publicznego.

Tymczasem – jak podkreśla Małgorzata Rdest z EMKA Oil, inicjatorka projektu Olejomaty – zużyty olej spożywczy to bardzo cenny surowiec. – Olej w momencie zastosowania naszej technologii, która wydziela wodę, frakcję stałą i oczyszczony olej, można wykorzystać do funkcji wszelakich. Najbardziej powszechną i popularną będzie produkcja biopaliw, dodatek do biodiesla, ale takie mniej konwencjonalne i o których rzadziej się słyszy, to będzie chociażby produkcja mydeł, farb olejnych albo dodatek wiążący do pasz dla zwierząt – podkreśla ekspertka.

Recykling zużytego oleju kuchennego jest skutecznie wdrażany w wielu krajach. W Chinach przetwarza się 60% UCO, a celem jest osiągnięcie 90%. Przetworzony olej wykorzystywany jest głównie w transporcie publicznym – np. w Shenzhen 70% zużytego oleju zasila miejskie autobusy. W Japonii w ramach programu "Fry to Fly" we współpracy z Japan Airlines i miastem Jokohama olej jest przekształcany w biopaliwa lotnicze (SAF). Singapur natomiast wdrożył programy finansowe, dzięki którym mieszkańcy mogą sprzedawać UCO.

W Polsce także rozwija się recykling UCO. – Technologia w znacznym stopniu pomaga w recyklingu oleju spożywczego, czego przykładem jest projekt Olejomaty, czyli ogólnopolska zbiórka UCO. Na nasz system składa się pięć elementów: maszyna, czyli Olejomat, prosta w obsłudze, ale zaawansowana, ponieważ do swojego funkcjonowania potrzebuje jedynie energii słonecznej, specjalnej butelki i aplikacji mobilnej. Jak mamy aplikację mobilną, w której się rejestrujemy jako użytkownik, możemy podejść do maszyny, pobrać swoją butelkę i już nie olewać, ale zlewać. Kolejnym elementem jest nasza logistyka, ale najważniejsza w tym wszystkim jest edukacja, zwłaszcza młodszych pokoleń. W ramach wstawienia Olejomatu do gminy odwiedzamy każdą placówkę edukacyjną, przedszkola, szkoły i mówimy o zużytym oleju spożywczym, jaki to jest poważny problem, jakie niesie zagrożenia, ale też jakie płyną korzyści z jego recyklingu – wymienia Małgorzata Rdest.

Obecnie w Polsce funkcjonuje 60 Olejomatów, a wkrótce ich liczba ma się potroić. Ponadto planowane jest otwarcie specjalnego zakładu oczyszczania oleju w Kędzierzynie-Koźlu w bezpośrednim sąsiedztwie miejscowej Instalacji Termicznego Przekształcania Odpadów.

fot. freepik.com
oprac. /kp/