Spichlerz z Raciborza nagrodzony w konkursie „Zabytek Zadbany 2025”

Raciborski spichlerz chłopski z dzielnicy Sudół został wyróżniony w ogólnopolskim konkursie „Zabytek Zadbany 2025” organizowanym przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Generalnego Konserwatora Zabytków.

W jubileuszowej, 50. edycji konkursu spośród 67 zgłoszeń z całej Polski uhonorowano 22 obiekty. W tym gronie znalazł się właśnie spichlerz z Raciborza. Jak podkreśla urząd miasta, to wyróżnienie świadczy o historycznej wartości obiektu, który powstał w 1821 r. i jest unikalnym przykładem wiejskiego budownictwa gospodarczego Górnego Śląska. Ciekawostką jest, że w przeciwieństwie do większości podobnych budowli ten spichlerz nie powstał w ramach jednej zagrody, lecz został usytuowany na centralnym placu wsi (społku), co sugeruje jego wspólnotowy charakter.

Raciborski lamus przy ul. Czynu Społecznego to jeden z zaledwie dwóch zachowanych tego typu budynków w Raciborzu i kilkunastu na całym Śląsku. Wyróżnia się murowano-drewnianą konstrukcją i imponującą wielkością. Od momentu wybudowania przez ponad 200 lat pozostawał w rękach rodziny Urszuli i Henryka Komorów. W 2012 r. przeszedł pod opiekę Miasta Racibórz, co umożliwiło jego gruntowną renowację. Przeprowadzone prace konserwatorskie, rozpoczęte w 2020 r., pozwoliły nie tylko zabezpieczyć i przywrócić historyczne walory budynku, ale także na nowo włączyć go w przestrzeń publiczną jako centrum edukacyjno-kulturalne. Pierwszy etap obejmował prace awaryjne, takie jak wymiana więźby dachowej, zastąpienie azbestowego pokrycia dachu naturalnym łupkiem oraz wzmocnienie murów i sklepienia z zachowaniem oryginalnych elementów konstrukcyjnych i historycznych dachówek z połowy XIX w. W ostatnim etapie renowacji wykonano m.in. montaż pionów wentylacyjnych w piwnicy, obniżenie poziomu posadzki w piwnicy i wykonanie nowej posadzki z izolacją przeciwwilgociową, częściowe przemurowanie ścian i impregnacja cegły, prace tynkarskie, w tym uzupełnienie i odtworzenie tynków renowacyjnych oraz glinianych z dodatkiem sieczki słomianej, przegląd i zabezpieczenie konstrukcji drewnianej przed szkodnikami i likwidację siedlisk drewnojadów oraz montaż instalacji elektrycznej przeciwwłamaniowej.

fot. UM Racibórz
oprac. /kp/