Prawie połowa Polaków nie chciałaby prowadzić własnej działalności gospodarczej. Barierami są m.in. brak pieniędzy, obawa przed porażką i brak wiedzy na temat przepisów. Eksperci wskazują, że potrzebne są nie tylko narzędzia, ale i zmiana narracji wokół przedsiębiorczości.

46% pytanych Polaków chciałoby prowadzić własną firmę, z kolei 47% nie jest zainteresowanych własną działalnością gospodarczą – wynika z najnowszego raportu Fundacji WłączeniPlus pt. „Polki i przedsiębiorczość 2024: Bariery w zakładaniu firmy”. Główną przeszkodą, wskazywaną przez 41% respondentów, jest brak wystarczających środków finansowych na start. Kolejnymi istotnymi barierami są obawa przed porażką (33%) oraz brak wiedzy na temat przepisów i obawa przed biurokracją (31%).

Raport ujawnia także różnice w postrzeganiu barier między kobietami a mężczyznami. Brak pewności siebie częściej powstrzymuje kobiety (37%) niż mężczyzn (23%) przed założeniem firmy. Podobnie sytuacja rodzinna jest częściej powodem rezygnacji z własnego biznesu dla Polek (13%) niż dla Polaków (6%.). Z kolei panowie częściej niż panie wskazują na stan zdrowia (21% vs. 10%) oraz brak wsparcia ze strony najbliższego otoczenia (9% vs. 4%) jako przeszkody.

Olga Kozierowska, prezeska Fundacji WłączeniPlus i pomysłodawczyni konkursu Sukces Pisany Szminką, zwraca uwagę, że na decyzję o rozpoczęciu działalności gospodarczej często wpływają nie tylko ambicje i pomysły, ale też codzienne zobowiązania i oczekiwania społeczne. – Wiele kobiet łączy pracę z obowiązkami opiekuńczymi – wobec dzieci czy starszych bliskich – co sprawia, że wizja dodatkowej odpowiedzialności wynikającej z prowadzenia własnego biznesu bywa zniechęcająca. Z kolei mężczyźni częściej odczuwają presję zapewnienia rodzinie bezpieczeństwa finansowego, co może blokować gotowość do podejmowania zawodowego ryzyka. To pokazuje, jak ważne jest promowanie elastycznych modeli pracy i wspieranie przedsiębiorczości w sposób dostosowany do różnych życiowych sytuacji – podkreśla ekspertka.

Obawy o utratę stabilności finansowej przed założeniem własnego biznesu dotykają 28% badanych. Lęk ten rośnie wraz z poziomem wykształcenia: od 16% wśród osób z wykształceniem podstawowym, przez 26% ze średnim, aż do 52% respondentów z wyższym wykształceniem. Odwrotną tendencję widać w przypadku stanu zdrowia i sytuacji rodzinnej jako potencjalnych przeszkód. Okazuje się, że te czynniki częściej powstrzymują osoby z niższym wykształceniem – stan zdrowia jest barierą dla 18% badanych z wykształceniem podstawowym, 14% ze średnim i tylko 12% z wyższym. Podobnie sytuacja rodzinna stanowi problem dla 11% osób z wykształceniem podstawowym, a jedynie dla 3% z wyższym.

Monika Król, wiceprezeska BLIK, wskazuje, że potrzebne są nie tylko narzędzia, ale i zmiana narracji wokół przedsiębiorczości. – Fakt, że aż 52% Polaków z wyższym wykształceniem obawia się utraty stabilizacji przy zakładaniu własnej firmy, pokazuje, że nawet osoby z wysokim kapitałem kompetencyjnym nie czują się dziś bezpieczne w obliczu ryzyka przedsiębiorczości. Jednocześnie to osoby z niższym wykształceniem częściej wskazują zdrowie czy sytuację rodzinną jako bariery, co sugeruje, że obawy są silnie zróżnicowane społecznie i wymagają zindywidualizowanego podejścia. Potrzebujemy konkretnych rozwiązań, które obniżą próg wejścia w biznes i ograniczą ryzyko – takich jak darmowe doradztwo i szkolenia dla początkujących, niższe składki ZUS na start czy łatwiejszy dostęp do kredytów wspierających rozwój działalności gospodarczej. Tylko wtedy własna firma stanie się realną alternatywą zawodową – podsumowuje ekspertka.

fot. freepik.com
oprac. /kp/