Ponad 87,5 tys. analiz próbek wody z Odry i jej dopływów wykonali pracownicy Centralnego Laboratorium Badawczego Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska od 2022 r. Ponadto trwa cykl kontroli podmiotów odprowadzających ścieki, podczas których stwierdzono 149 przypadków naruszeń.

Przy Ministerstwie Klimatu i Środowiska powstał międzyresortowy zespół ds. Odry. Podczas spotkań, w których uczestniczy m.in. Główny Inspektor Ochrony Środowiska, omawiane są bieżące kwestie związane z potencjalnym zanieczyszczeniem wód, rekomendacjami dotyczącymi działań naprawczych, a także wypracowaniem skutecznych strategii ochrony oraz poprawy jakości wód w Odrze i nie tylko. – Kontynuujemy nasze wysiłki w monitorowaniu jakości wód w Polsce. Dzięki regularnym badaniom oraz współpracy międzyresortowej możliwe jest sprawne reagowanie na wszelkie niepokojące sygnały – podsumowuje Joanna Piekutowska, Główny Inspektor Ochrony Środowiska.

Również w siedzibie GIOŚ odbywają się regularne dyskusje poświęcone sytuacji na Odrze i innych rzekach. W ich trakcie analizowane są wyniki badań, następuje też wymiana informacji oraz podejmowanie decyzji dotyczących niezbędnych interwencji. Jak podkreśla GIOŚ, dzięki tym zebraniom możliwa jest szybka reakcja na wszelkie niepokojące zmiany stanu wód oraz efektywna koordynacja działań podejmowanych na różnych szczeblach administracyjnych.

GIOŚ prowadzi monitoring wód, a wyniki badań są na bieżąco publikowane na stronach internetowych inspektoratu. Centralne Laboratorium Badawcze GIOŚ wykonało od 2022 r. do 15 lipca 2024 r. ok. 88 tys. analiz wody rzeki Odry i jej dopływów oraz pobrało około 6,5 tys. próbek wody. W tym roku w ramach monitoringu badawczego badania wykonywane są w 2174 punktach pomiarowo-kontrolnych, z czego badania fitoplanktonu prowadzone są w 9 punktach na Odrze i 10 na Wiśle oraz na większych ich dopływach: Baryczy, Warcie, Noteci, Sanie, Wieprzu, Pilicy, Narwi i Bugu, a także na 18 zbiornikach zaporowych. Dzięki wykonywanym pomiarom temperatury wody, tlenu rozpuszczonego, przewodności elektrolitycznej właściwej w 20°C i odczynu pH możliwe jest wcześniejsze wykrycie potencjalnego zagrożenia zakwitu tzw. "złotej algi".

Prowadzony jest też pilotażowy monitoring w trybie ciągłym, podczas którego monitorowane są cztery parametry: tlen rozpuszczony, pH, przewodność i temperatura. Sondy pomiarowe zostały zainstalowane w 34 wybranych lokalizacjach na rzece Odrze i jej dopływach. Pomiary dokonywane są 24 godziny na dobę, a wyniki przeprowadzanych pomiarów przesyłane są online i prezentowane na specjalnym portalu. Od początku 2023 r. w GIOŚ obowiązuje Procedura monitorowania interwencyjnego Prymnesium parvum "złotej algi", która w miarę potrzeb jest aktualizowana. Próbki wody były i są badane pod kątem parametrów fizyko-chemicznych oraz liczebności osobników Prymnesium parvum. W newralgicznym okresie próbki te pobierane były co najmniej raz w tygodniu, w 31 punktach pomiarowo-kontrolnych w dorzeczu rzeki Odry. Wyniki badań są na bieżąco publikowane na stronie Badania Odry, co pozwala na stały dostęp do wyników stanu jakości wód.

Ponadto Inspekcja Ochrony Środowiska rozpoczęła cykl kontroli podmiotów odprowadzających ścieki. W latach 2022-2024 przeprowadzono łącznie 420 kontroli w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. W trakcie podjętych działań w 149 przypadkach stwierdzono naruszenia oraz ustalono, że 16 skontrolowanych zakładów nie posiadało pozwolenia wodnoprawnego na odprowadzanie ścieków lub wód opadowych.

fot. arch. red.
oprac. /kp/