Analiza wyników pomiarów pyłu zawieszonego PM10 ze stacji Państwowego Monitoringu Środowiska w Raciborzu, a także w Wodzisławiu Śląskim, Godowie i Rybniku oraz w Zabrzu, Częstochowie, Knurowie, Myszkowie, Pszczynie i Żywcu za okres od 1 lutego 2022 r. do 31 stycznia 2023 r. wskazuje na ryzyko przekroczenia średniodobowego poziomu dopuszczalnego dla pyłu PM10 – ponad 35 dni ze stężeniem powyżej 50 μg/m³ – które potrwa do końca tego roku. Przyczynami są: emisja z sektora bytowo-komunalnego, szczególnie w okresie sezonu grzewczego, oraz wzmożony ruch samochodowy. Na skutki narażonych jest prawie 1,9 mln osób, które zamieszkują ten obszar.

Najbardziej narażone są osoby cierpiące z powodu przewlekłych chorób sercowo-naczyniowych (zwłaszcza niewydolność serca, choroba wieńcowa), osoby cierpiące z powodu przewlekłych chorób układu oddechowego (np. astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc), osoby starsze, kobiety w ciąży oraz dzieci, a także osoby z rozpoznaną chorobą nowotworową oraz ozdrowieńcy. Osoby cierpiące z powodu chorób serca mogą odczuwać pogorszenie samopoczucia np. uczucie bólu w klatce piersiowej, brak tchu, znużenie. Osoby cierpiące z powodu przewlekłych chorób układu oddechowego mogą odczuwać przejściowe nasilenie dolegliwości, w tym kaszel, dyskomfort w klatce piersiowej, nasilenie się objawów ataków astmy. Podobne objawy mogą wystąpić również u osób zdrowych. W okresach wysokich stężeń pyłu zawieszonego w powietrzu zwiększa się ryzyko infekcji dróg oddechowych.

W przypadku nasilenia objawów chorobowych zalecana jest konsultacja z lekarzem. Departament Monitoringu Środowiska Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska zaleca także zwiększenie nadzoru nad osobami przewlekle chorymi, w tym niepełnosprawnymi, oraz prowadzenie szerokiej edukacji adresowanej przede wszystkim do uczniów szkół podstawowych, średnich oraz ich prawnych opiekunów dotyczącej problemu zanieczyszczonego powietrza oraz możliwych zachowań i czynności zmniejszających ryzyko narażenia na wysokie stężenia zanieczyszczeń, w tym pyłu zawieszonego.

Obecnie aż dziewięć na dziesięć osób na świecie oddycha zanieczyszczonym powietrzem. Ta sytuacja przyczynia się do około 7 mln przedwczesnych zgonów każdego roku, w tym 600 tys. dzieci. Jeśli ludzkość nie podejmie zdecydowanych działań, liczba ta może się podwoić do 2050 r.

fot. freepik.com
oprac. /kp/