Sejm przegłosował nowelizację Kodeksu pracy, która dotyczy m.in. urlopów, w tym urlopu rodzicielskiego. Ma ona na celu wdrożenie dwóch unijnych dyrektyw dotyczących tzw. work-life balance.

Jedną z nowości jest to, że pracownik będzie mógł skorzystać z bezpłatnego urlopu opiekuńczego w wymiarze 5 dni w roku kalendarzowym. Urlop będzie możliwy do wykorzystania, aby zapewnić osobistą opiekę lub wsparcie osobie będącej krewnym lub pozostającej we wspólnym gospodarstwie domowym. Zdaniem Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych pracownik powinien móc zachować prawo do wynagrodzenia za ten urlop, by spełniać cel wdrażanej dyrektywy, jakim jest łączenie obowiązków rodzinnych i opiekuńczych z pracą zawodową. Paweł Śmigielski z OPZZ zauważył, że bezpłatne urlopy cieszą się znikomą popularnością w Polsce. – Proponujemy, aby za czas tego urlopu pracownik otrzymywał wynagrodzenie liczone jak za czas urlopu wypoczynkowego lub aby miał prawo do otrzymania stosownego świadczenia pieniężnego z ZUS. Uważamy, że będzie to dobre rozwiązanie, które wzmocni popularność urlopu opiekuńczego – wyjaśnił.

Ponadto wprowadzona zostanie w ramach wymiaru urlopu rodzicielskiego nieprzenoszalna część w wymiarze do 9 tygodni dla każdego z rodziców. – Rozumiemy cel tej regulacji, ale mogą przecież wystąpić sytuacje, kiedy drugi rodzic dziecka będzie nieznany, może nie żyć czy też drugiemu rodzicowi nie będzie przysługiwała władza rodzicielska. Wówczas te 9 tygodni nie będą możliwe do wykorzystania przez pozostałego rodzica i po prostu przepadną – zaznaczył Paweł Śmigielski.

Trzecim elementem, który OPZZ chciałoby zmienić, jest wprowadzenie prawa do odłączenia się pracownika. Paweł Śmigielski zaznaczył, że granica między czasem pracy zawodowej a czasem prywatnym pracowników w wielu przypadkach zaciera się. Zwrócił uwagę na to, że pracodawcy angażują pracowników do wykonywania obowiązków służbowych poza czasem pracy poprzez smsy, telefony czy też e-maile. – Ten problem narasta, zwłaszcza w czasie popularności pracy zdalnej. Chcemy zatem pochylić się nad stosownymi zapisami w tym obszarze – podkreślił przedstawiciel OPZZ. W jego ocenie pomimo że w kodeksie pracy znajduje się szereg przepisów wskazujących na prawo pracownika do bycia offline, m.in. normy w zakresie czasu pracy, okresów odpoczynku czy okresów rozliczeniowych, należałoby jasną i zrozumiałą regulację wpisać wprost do ustawy. – W mojej ocenie w obliczu nieprawidłowych praktyk pracodawców w tym zakresie pełniłaby ona również funkcję informacyjną i edukacyjną, że pracodawca poza czasem pracy pracownika nie może się z nim kontaktować w jakiejkolwiek formie – wyjaśnił. Zaznaczył, że odstępstwa od tej zasady można byłoby dopuszczać w nadzwyczajnych sytuacjach w zakładzie pracy, np. akcje ratownicze czy awarie.

Również NSZZ Solidarność ma uwagi odnośnie odpłatności urlopu opiekuńczego, a także zwolnienia z tytułu siły wyższej. – O ile to zwolnienie jest płatne 50%, to urlop opiekuńczy jest bezpłatny, pracownicy nie będą korzystać z tych form urlopów, zwolnień. Będą wybierać opiekę na dziecko, będą korzystać z urlopu wypoczynkowego, natomiast najprawdopodobniej w ostatniej kolejności będą korzystać z bezpłatnego urlopu opiekuńczego – zauważyła dr Anna Reda-Ciszewska, ekspertka NSZZ Solidarność. Zaznaczyła jednak, że sam projekt ustawy z punktu widzenia pracownika należy ocenić pozytywnie ze względu na szereg różnych korzystnych, ochronnych rozwiązań, zwłaszcza jeśli chodzi o umowy o pracę na czas określony. Jej zdaniem nie należy się bać, że pracodawcy odejdą od umów na czas określony na rzecz umów cywilno-prawnych. – Mamy obecnie rynek pracownika. Jeżeli pracodawca chce konkurować o dobrego pracownika, musi mu zapewnić odpowiednią, stabilną podstawę zatrudnienia, stąd też ja bym się nie obawiała ucieczki pracodawców w umowy prawa cywilnego – powiedziała.

Czytaj także: Sejm przegłosował nowelizację Kodeksu pracy

fot. freepik.com
oprac. /kp/