Do 2 sierpnia powinny wejść w życie zapisy unijnej dyrektywy work–​life balance. Jej celem jest wyrównywanie szans kobiet na rynku pracy poprzez promowanie partnerskiego modelu rodziny. Przepisy te mogą jednak pojawić z opóźnieniem - projekt jest na etapie opiniowania i nie wiadomo, kiedy zostanie skierowany do Sejmu.

Ok. 63% Polek w wieku produkcyjnym jest aktywnych zawodowo. Średnia dla UE wynosi 68%. Do tego zróżnicowanie wskaźnika zatrudnienia ze względu na płeć wzrasta wraz z liczbą dzieci w rodzinie. Współczynnik zatrudnienia bezdzietnych kobiet wynosi 66% w porównaniu do 74% dla mężczyzn. W rodzinach z co najmniej trójką dzieci współczynnik zatrudnienia kobiet spada do 57% dla kobiet w porównaniu z 85% dla mężczyzn.

Projekt nowelizacji Kodeksu pracy przewiduje m.in. płatne zwolnienie od pracy w wymiarze 2 dni lub 16 godzin w roku kalendarzowym z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli konieczna jest natychmiastowa obecność pracownika. Za okres zwolnienia pracownik otrzyma 50% wynagrodzenia obliczanego jak wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego. Wniosek o udzielenie zwolnienia pracownik będzie mógł zgłosić najpóźniej w dniu korzystania ze zwolnienia. W przeciwieństwie do urlopu na żądanie zwolnienie takie ma nie zmniejszać puli dni urlopowych.

Kolejną nowością ma być nieodpłatny urlop opiekuńczy w wymiarze do 5 dni w roku kalendarzowym przysługujący w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga znacznej opieki lub znacznego wsparcia z poważnych względów medycznych. Krąg członków rodziny obejmuje w tym przypadku wyłącznie syna, córkę, matkę, ojca lub małżonka. Nie będzie zatem możliwa opieka nad rodzeństwem, dziadkami lub innymi członkami rodziny, jeżeli nie mieszkają z pracownikiem.

Projekt kodeksu zakłada także wydłużenie wymiaru urlopu rodzicielskiego. Będzie on przysługiwał w wymiarze do 41 tygodni, a w przypadku porodu mnogiego do 43 tygodni, przy czym każdemu z rodziców będzie przysługiwało wyłączne prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego. Prawa tego nie będzie można przenieść na drugiego z rodziców dziecka. Celem jest zachęcenie ojców do korzystania z przysługującego im prawa do urlopu rodzicielskiego, jak również promowanie i ułatwianie powrotu matek na rynek pracy po okresie urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego.

Zmianie ulegnie zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego. Projekt przewiduje, że zasadniczo za okres urlopu rodzicielskiego zasiłek macierzyński będzie wynosił 70% podstawy wymiaru zasiłku. Jednak kobieta w ciągu 21 dni miałaby prawo złożyć wniosek o wypłacanie jej 81,5% zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego, przy czym za okres 9 tygodniowej nieprzenoszalnej części tego urlopu dla ojca dziecka przysługiwałby zasiłek macierzyński w wysokości 70% podstawy wymiaru zasiłku.

Projekt wydłuża też z 4. do 8. roku życia dziecka okres, kiedy polecenie pracy w godzinach nadliczbowych bądź delegowanie poza stałe miejsce pracy będzie wymagało zgody pracownika. Skróceniu natomiast ulegnie okres na skorzystanie z odpłatnego dwutygodniowego urlopu ojcowskiego - z obecnych 24 miesięcy do 12 miesięcy od narodzin dziecka. Zgodnie z dyrektywą work-life balance urlop ojcowski powinien służyć wczesnemu tworzeniu więzi między ojcami i dziećmi, stąd urlop powinien być wykorzystany w okresie narodzin dziecka.

Projekt zakłada także prawo rodziców dziecka do lat 8 do wnioskowania o bardziej elastyczną organizację pracy i ochronę przed niekorzystnym traktowaniem z powodu korzystania przez pracownika z uprawnień przysługujących na podstawie przepisów Kodeksu pracy.

fot. unsplash.com
oprac. /kp/