Tarcza 4.0 weszła w życie 24 czerwca 2020 roku. Utrzymuje dotychczasowe formy pomocy, z których korzystanie możliwe jest do końca września, wprowadzając też liczne zmiany w zakresie prawa pracy. Umożliwia otrzymanie dofinansowania dla pracowników nie objętych postojem czy też obniżonym czasem pracy. Dofinansowanie to otrzymuje się przy tych samych warunkach co w przypadku pracowników objętych postojem lub obniżonym czasem pracy.

Kto skorzysta?

Przede wszystkim może skorzystać z nich przedsiębiorca dotknięty spadkiem obrotów spowodowanym pandemią wirusa Covid-19. Warto pamiętać, że mimo iż na etapie składania wniosku nie dochodzi do weryfikacji przyczyny spadku obrotów, to Wojewódzkie Urzędy Pracy mają 3 lata na przeprowadzenie kontroli przyznania dofinansowania. Naturalne, rokroczne wahania popytu nie są więc adekwatną przyczyną spadku obrotów. Wśród przykładów, związanych z Covid, można wymienić m.in. korzystanie przez pracowników z opieki w związku z zamknięciem na czas epidemii placówek takich jak przedszkola, a także poddanie pracownika kwarantannie. Z dofinansowania nie mogą skorzystać przedsiębiorcy, którzy skorzystali już wcześniej z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Dotyczy to jednak tylko tych pracowników, którzy byli objęci wyżej wymienionym dofinansowaniem. Ponadto dofinansowanie nie obejmuje najlepiej zarabiających pracowników, o wynagrodzeniu wyższym niż 300% przeciętnego wynagrodzenia.

Doprecyzowano formę odmowy przyznania dofinansowania. Następuje ona w formie decyzji administracyjnej, od której wolno się odwołać do Samorządowego Kolegium Odwoławczego. Kwota dofinansowania, wynosi tyle samo ile przy pomocy z FGŚP- czyli połowę wartości wynagrodzenia, ale nie więcej niż 40% przeciętnej miesięcznej płacy (tj. ok. 2512 złotych). Okres dofinansowania wynosi 3 miesiące. Warto dodać, iż polepszenie sytuacji finansowej przedsiębiorstwa nie jest powodem do odrzucenia wniosku. Pracodawca jest zobowiązany informować o wszystkich zmianach wynagrodzeń pracowników objętych dofinansowaniem. Na podstawie tych zmian to Powiatowy Urząd Pracy ustala wysokość następnej transzy. Ustawodawca jednak nie precyzuje, jakie wynagrodzenie powinno się wskazać we wniosku. W związku z tym celowym wydaje się wskazanie wynagrodzenia faktycznie wypłaconego (wraz z premiami i dodatkami), zamiast wynagrodzenia zawartego w umowie o pracę. Wojewódzkie Urzędy Pracy mogą kwestionować ten fakt, szczególnie w zakresie premii uznaniowych, choć brak jest podstaw prawnych uzasadniających takie stanowisko.

Obniżenie czasu pracy i wynagrodzenia

Tarcza 4.0 umożliwia pracodawcy, na podstawie porozumienia zawartego z przedstawicielami pracowników bądź związkami zawodowymi, obniżenie czasu pracy oraz obniżenie wynagrodzenia pracownika poprzez objęcie go przestojem. Obniżenie czasu pracy nie może być większe niż 20%, zaś obniżenie wynagrodzenia nie większe niż 50% (jednocześnie ostatecznie wypłacone wynagrodzenie nie może być mniejsze niż wynagrodzenie minimalne). Przedsiębiorca może skorzystać z tej możliwości w sytuacji, gdy dochodzi do istotnego wzrostu obciążenia funduszu wynagrodzeń tj. udział kosztów w przychodach wynosi co najmniej 30%, a iloraz kosztów z wybranego miesiąca w porównaniu do miesiąca poprzedniego wskazuje na wzrost kosztów o 5%. Pracodawca jest zobowiązany do comiesięcznego weryfikowania wskaźników, bowiem od miesiąca w którym iloraz uległ poprawie obniżony czas pracy wolno stosować maksymalnie do 6 miesięcy.

Dodatkowo Tarcza 4.0 umożliwia pracodawcy udzielenie pracownikowi zaległego, niewykorzystanego w poprzednich latach urlopu wypoczynkowego (do 30 dni) bez zgody pracownika, we wskazanym przez siebie terminie. Co więcej może on wypowiedzieć z siedmiodniowym terminem umowę o zakazie konkurencji. W przypadku spadku obrotów gospodarczych (15% lub 25%) lub istotnego wzrostu obciążenia funduszu wynagrodzeń pracodawca zyskuje prawo do ograniczenia wysokości odpraw, odszkodowań lub innego świadczenia w związku z wypowiedzeniem umowy o pracę do dziesięciokrotności minimalnego wynagrodzenia. Może także zawiesić tworzenie lub funkcjonowanie Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Dzięki Tarczy 4.0 przedsiębiorca może zlecić pracownikowi wykonywanie pracy zdalnej, jeżeli posiada on możliwości lokalowe i techniczne oraz umiejętności do jej wykonywania. Pracownik może pracować z użyciem własnego komputera przy zachowaniu ochrony informacji poufnych. Jak widać Tarcza 4.0 wprowadziła wiele zmian w prawie pracy umożliwiając pracodawcy ograniczenie skutków epidemii.

Organizatorem webinaru było Śląskie Porozumienie Gospodarcze ŚLĄSK.ONLINE. Współorganizatorzy: Raciborska Izba Gospodarcza, Izba Gospodarcza w Wodzisławiu Śląskim, Cech Rzemiosł Różnych w Raciborzu, Cech Rzemieślników i Innych Przedsiębiorców w Wodzisławiu Śląskim.

Opracowanie na podstawie wykładu

Fot. Freepik