Kwoty jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy i chorób zawodowych od 1 kwietnia będą wyższe. Za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu ubezpieczony otrzyma 1431 zł, czyli o 162 zł więcej niż dotychczas. Do 128 799 zł wzrasta kwota jednorazowego odszkodowania dla małżonka lub dziecka w sytuacji śmierci ubezpieczonego.

Jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej jest najpopularniejszym świadczeniem wypadkowym. Tylko w 2023 r. ZUS wypłacił 42,7 tys. jednorazowych odszkodowań na łączną kwotę ponad 355 mln zł. Przeciętna wysokość odszkodowania w ubiegłym roku wyniosła 8,3 tys. zł.

O jednorazowe odszkodowanie z ZUS-u mogą ubiegać się osoby objęte ubezpieczeniem wypadkowym, które z powodu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej doznały uszczerbku na zdrowiu. – W niektórych przypadkach mogą otrzymać odszkodowanie nawet dwa razy, gdy stan zdrowia pogorszył się o co najmniej 10% i jest następstwem wcześniejszego wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Co ważne, prawo do odszkodowania mają także uprawnieni członkowie rodziny ubezpieczonego, który zmarł wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej – informuje Beata Kopczyńska, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie śląskim.

Wysokość kwot jednorazowego odszkodowania jest aktualizowana co roku. Od 1 kwietnia 2024 r. do 31 marca 2025 r. będą obowiązywać nowe, wyższe stawki. Procent stałego lub długotrwałego uszczerbku to 1431 zł. Ostateczna suma do wypłaty dla ubezpieczonego zależy od procentowego uszczerbku na zdrowiu, który określa lekarz orzecznik lub komisja lekarska ZUS. Na przykład gdy lekarz orzecznik ustali 5-procentowy uszczerbek na zdrowiu, to odszkodowanie wyniesie 7155 zł. Ponadto jeśli ubezpieczony będzie miał orzeczoną całkowitą niezdolności do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji kwota jednorazowego odszkodowania będzie wynosić 25 044 zł.

Gdy do jednorazowego odszkodowania uprawniony jest małżonek lub dziecko zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, wówczas wypłacona zostanie kwota 128 799 zł. To kwota obowiązująca od 1 kwietnia. W sytuacji, gdy prawo do zadośćuczynienia mają równocześnie małżonek i jedno lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, wówczas jest to już 128 799 zł, które ulega zwiększeniu o kwotę 25 044 zł na każde z tych dzieci. Odszkodowanie ustalone w łącznej kwocie dzieli się wówczas w równych częściach między uprawnionych. Gdy do świadczenia uprawniony jest członek rodziny inny niż małżonek lub dziecko, wtedy odszkodowanie wyniesie 64 399 zł.

25 044 zł przyznawane jest w sytuacji, gdy obok małżonka lub dzieci, uprawnieni są równocześnie inni członkowie rodziny zmarłego. Mogą to być między innymi rodzice, macocha czy ojczym, jeżeli w dniu śmierci osoby, po której należne jest odszkodowanie prowadzili z nią wspólne gospodarstwo domowe lub jeśli zmarły bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania. Każdy z nich może otrzymać tę kwotę, niezależnie od odszkodowania przysługującego małżonkowi lub dzieciom.

Zdarzają się także wyjątkowe sytuacje, gdzie ZUS wypłaci odszkodowanie osobom, za które nie jest odprowadzana składka wypadkowa. Dotyczy to np. ucznia, który uległ wypadkowi na lekcji wychowania fizycznego. Jednak w takiej sytuacji wypłata odszkodowania zależy od tego, czy z tytułu tego wypadku zostanie orzeczona całkowita niezdolność do pracy. Jeżeli lekarz orzecznik ZUS ustali tylko sam uszczerbek na zdrowiu bez całkowitej niezdolności do pracy, to odszkodowania ZUS nie wypłaci. Wypadki w szczególnych okolicznościach dotyczą nie tylko uczniów, ale i na przykład ławnika w sądzie czy wolontariusza. To mogą być też wypadki, gdy ratujemy czyjeś życie i zdrowie od grożącego niebezpieczeństwa jak powódź, pożar itp.

fot. freepik.com
oprac. /kp/