30% polskich pracowników twierdzi, że spotkało się w miejscu zatrudnienia z rozwiązaniami opartymi na sztucznej inteligencji, robotyzacji i automatyzacji. Im większa firma, tym styczność z narzędziami AI jest częstsza – w mikroprzedsiębiorstwach deklaruje tak 19% pytanych, natomiast w największych firmach odsetek ten jest ponad dwukrotnie wyższy i wynosi 40%. Najczęściej mają z nią do czynienia inżynierowie (52%) i przedstawiciele kadry zarządzającej (49%), a biorąc pod uwagę branżę, to najczęściej mówią o tym pracownicy telekomunikacji i IT (60%), przemysłu (44%) oraz finansów i ubezpieczeń (42%). Wynika tak z 53. edycji raportu Monitor Rynku Pracy przygotowanego przez Instytut Badawczy Randstad we współpracy z Instytutem Badań Pollster.

W grupie, która potwierdza obecność w firmie rozwiązań związanych z AI, 55% ocenia ją jako użyteczne wsparcie. Z kolei co dziesiąty pracownik deklaruje, że sztuczna inteligencja zastąpiła go przy wykonywaniu określonych zadań. 35% wskazuje, że narzędzia te funkcjonują w firmie, ale nie wpływają w żaden sposób na zakres ich pracy. Najczęściej wymienianymi przez pracowników rozwiązaniami są: aplikacje generujące treści i grafiki (39%), czatboty i automatyczne systemy obsługi klienta (38%), translatory z języków obcych (35%) oraz roboty przemysłowe (34%).

Duże obawy o utratę stanowiska z powodu sztucznej inteligencji żywi 21% badanych. 49% natomiast deklaruje, że nie czuje takiego zagrożenia. Natomiast 24% na pytanie, czy w związku z rozwojem AI boją o swoje bezpieczeństwo zawodowe w przyszłości, odpowiedziało, że ani tak, ani nie, a 6% nie ma zdania. – Automatyzacji i robotyzacji pracy obawiają się raczej młodzi pracownicy niż starsi oraz raczej kobiety niż mężczyźni. Nic dziwnego – są na rynku słabszymi aktorami rynkowej gry, a negatywne efekty każdej zmiany zwykle dotykają właśnie tych słabszych, a nie silniejszych. Młodzi ludzie szukają zajęcia w zawodach niewymagających wysokich kompetencji, tzw. entry jobs, a w tym segmencie stanowisk roboty i AI mogą przemeblować wiele branż. Starsi z kolei nie tylko mogą chwalić się doświadczeniem, poszukiwanym przez pracodawców atutem, ale też bliżej znajduje się ich meta zawodowego życia. A dodatkowo po prostu mogą mieć z nowymi technologiami odrobinę mniej do czynienia, a zatem rzadziej rozważać ich wpływ na własną ścieżkę kariery – komentuje Łukasz Komuda, ekspert ds. rynku pracy w Fundacji Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych i współautor podcastu „Ekonomia i cała reszta”.

Najbardziej zagrożeni czują się kasjerzy i sprzedawcy (31%), pracownicy biurowi i administracyjni (24%), a także robotnicy niewykwalifikowani (23%). W ujęciu branżowym natomiast największy niepokój towarzyszy sektorom: hotelarstwa i gastronomii, finansów i ubezpieczeń (po 27%) oraz handlowi (26%). Z kolei najpewniej czują się natomiast pracownicy edukacji – 59% twierdzi, że nie obawia się utraty posady z powodu rozwoju AI. – Dane z naszego raportu potwierdzają, że największe obawy o pracę w obliczu rozwoju AI mają przedstawiciele tych zawodów, w których praca łatwo może ulec automatyzacji, np. kasjerzy i sprzedawcy. Najmniej zagrożeni czują się z kolei pracownicy edukacji, a więc sektora, w którym praca wymaga umiejętności trudnych do zautomatyzowania: zdolności interpersonalnych, kreatywności, umiejętności rozwiązywania konfliktów – komentuje Monika Hryniszyn, regional HR leader Northern Europe & global talent w Randstad. – Jednak wraz z dalszym rozwojem AI kompetencje wymagane od pracowników wszystkich branż z pewnością będą ulegać zmianie. Przed pracownikami stoi więc wyzwanie zawodowej adaptacji, a przed pracodawcami wdrażanie narzędzi AI jednocześnie ze skutecznymi szkoleniami dla zatrudnionych. Tylko tak przedsiębiorstwa będą mogły w pełni wykorzystać szanse, jakie idą za nową technologią – dodaje ekspertka.

fot. freepik.com
oprac. /kp/