Senat wprowadził 45 poprawek do nowelizacji Kodeksu pracy, która ma na celu wdrożenie unijnych dyrektyw w sprawie tzw. work-life balance. Podczas głosowania za całością nowelizacji wraz z poprawkami za głosowało 95 senatorów, nikt nie był przeciw. Jedna osoba wstrzymała się od głosu.

Nowelizacja wdraża dwie unijne dyrektywy dotyczące tzw. work-life balance – dyrektywę w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej i tzw. dyrektywę rodzicielską. Dotyczy m.in. urlopów i czasu pracy, w tym urlopu rodzicielskiego, do którego pracownicy będą mieli indywidualne prawo.

Prawo ojca do urlopu rodzicielskiego nie będzie uzależnione od pozostawania matki dziecka w zatrudnieniu (ubezpieczeniu) w dniu porodu. W ramach urlopu rodzicielskiego zostanie wprowadzona nieprzenoszalna jego część w wymiarze do 9 tygodni dla każdego z rodziców, a także 70% zasiłek macierzyński za cały okres urlopu rodzicielskiego dla obojga rodziców. Obecnie zasiłek macierzyński wypłacany jest w wysokości 100% podstawy zasiłku za pierwsze 6 tygodni urlopu rodzicielskiego i 60% podstawy wymiaru zasiłku za pozostałą cześć tego urlopu – oznacza to, że obecnie zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego wynosi średnio 67,5% podstawy wymiaru zasiłku.

Pracownik będzie mógł ponadto skorzystać z bezpłatnego urlopu opiekuńczego w wymiarze pięciu dni w roku kalendarzowym, aby zapewnić osobistą opiekę lub wsparcie krewnemu (syn, córka, matka, ojciec lub małżonek) albo osobie pozostającej we wspólnym gospodarstwie domowym wymagającej opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.

Nowelizacja wprowadza także możliwość skorzystania ze zwolnienia od pracy "z powodu działania siły wyższej" do wykorzystania w pilnych sprawach rodzinnych w wymiarze 2 dni albo 16 godzin w roku kalendarzowym z zachowaniem prawa do połowy wynagrodzenia.

Do czasu pracy będą wliczane ponadto nowe dwie dodatkowe przerwy. Pracownik będzie mógł skorzystać z drugiej przerwy trwającej co najmniej 15 minut, jeżeli jego dobowy wymiar pracy jest dłuższy niż 9 godzin pracy, a także z trzeciej, co najmniej 15-minutowej przerwy przy ponad 16-godzinnym wymiarze czasu pracy.

Nowelizacja umożliwi szersze stosowanie elastycznej organizacji pracy, w tym pracę zdalną, elastyczne rozkłady czasu pracy: ruchomy czas pracy, indywidualny rozkład czasu pracy, weekendowy system czasu pracy, system skróconego tygodnia pracy i przerywany czas pracy oraz pracę w niepełnym wymiarze czasu.

Zgodnie ze zmianami dotyczącymi umów o pracę pracownik, który wykonywał pracę co najmniej 6 miesięcy, będzie miał prawo wystąpić raz w roku o zmianę rodzaju umowy na umowę o pracę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy.

Nowelizacja rozszerza też zakres informacji o warunkach zatrudnienia pracownika – w tym wysyłanego do pracy do państw UE lub trzecich oraz delegowanego – np. o informację o prawie do szkoleń czy długości płatnego urlopu. Funkcjonować będą także zakazy zabraniania pracownikowi jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy z innym pracodawcą, a także jego niekorzystnego traktowania z tego tytułu.

Pracownik będzie miał również prawo do nieodpłatnego i wliczanego do czasu pracy szkolenia, które niezbędnego do wykonywania określonego rodzaju pracy lub na określonym stanowisku, jeżeli prawo do takiego szkolenia wynika z postanowień układu zbiorowego pracy lub innego porozumienia zbiorowego lub z regulaminu albo przepisów prawa pracy.

fot. Senat RP
oprac. /kp/