W pierwszym półroczu tego roku oddziały ZUS w województwie śląskim wypłaciły 2916 jednorazowych odszkodowań na kwotę ponad 20 mln zł. Średnia wysokość wypłaconego świadczenia wynosi około 7 tys. zł. Najwięcej jednorazowych odszkodowań jest wypłacanych w Oddziale ZUS w Rybniku – 836 na blisko 5 mln zł. W oddziale ZUS w Bielsku-Białej wypłacono 393 jednorazowych świadczeń na kwotę 2,1 mln zł, natomiast z terenu działalności chorzowskiego ZUS wypłacono 472 odszkodowań w łącznej wysokości blisko 3,8 mln zł. W oddziale ZUS w Częstochowie wypłacono w I półroczu 2022 r. 255 jednorazowych odszkodowań na łączną sumę ponad 2,1 mln zł. W sosnowieckim oddziale ZUS liczba jednorazowych odszkodowań wyniosła 479 na kwotę 3,9 mln zł, natomiast oddział ZUS w Zabrzu wypłacił 3,7 mln zł na 481 odszkodowań.

Jednorazowe odszkodowanie jest przyznawane osobie, która z powodu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej doznała stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. O takie odszkodowanie może ubiegać się osoba, która podlega ubezpieczeniu wypadkowemu. – Ubezpieczenie wypadkowe jest obowiązkowe zarówno dla osób zatrudnionych na umowę o pracę czy zlecenie, a także prowadzących działalność gospodarczą. Natomiast nie są nim objęci osoby, które pracują na umowę o dzieło. Zatem w tym ostatnim przypadku świadczenie to nie będzie przysługiwało – informuje Beata Kopczyńska, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa śląskiego.

Stopień uszczerbku na zdrowiu oraz jego związek z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową ocenia lekarz orzecznik ZUS lub komisja lekarska ZUS (jeśli zostanie złożony sprzeciw wobec orzeczenia wydanego przez lekarza orzecznika ZUS lub prezes ZUS zgłosi zarzut wadliwości), gdy ubezpieczony zakończy leczenie i rehabilitację. Stały uszczerbek na zdrowiu to takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie jego czynności i nie można oczekiwać poprawy, natomiast długotrwały uszczerbek na zdrowiu powoduje upośledzenie czynności organizmu na dłużej niż 6 miesięcy, ale są szanse na poprawę.

Jednorazowe odszkodowanie wynosi 20% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Obecnie za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu przysługuje 1133 zł. W porównaniu do ubiegłego roku kwota wzrosła o 100 zł. Aktualna wysokość kwoty jednorazowego odszkodowani z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej obowiązywać będą do 31 marca 2023 r.

Są sytuacje, kiedy nie każdy ubezpieczony może otrzymać jednorazowe odszkodowanie z ubezpieczenia wypadkowego. Takiego świadczenia nie otrzymają osoby, jeśli wyłączną przyczyną wypadku było to, że naruszyła ona (umyślne lub z powodu rażącego niedbalstwa) przepisy, które dotyczą ochrony życia i zdrowia, przyczyniła się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku, ponieważ była nietrzeźwa albo pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, bez uzasadnionej przyczyny odmówiła wykonania badania na zawartość w organizmie alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych albo przez swoje zachowanie uniemożliwiła jego przeprowadzenie.

ZUS nie wypłaca jednorazowego odszkodowania z urzędu. W celu uzyskania odszkodowania należy złożyć do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych kompletny wniosek. Do wniosku należy dołączyć:
• wypełniony przez lekarza druk OL-9, zawierający informację o zakończonym procesie leczenia i rehabilitacji wystawiony nie wcześniej niż na miesiąc przed złożeniem wniosku oraz ewentualnie dokumentację medyczną,
• protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy sporządzony przez pracodawcę lub kartę wypadku,
• prawomocny wyrok sądu pracy,
• decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej wydaną przez państwowego inspektora sanitarnego.

– Jeśli wypadkowi ulegnie osoba zatrudniona na podstawie innej umowy niż umowa o pracę, np. na podstawie umowy zlecenia lub umowy agencyjnej, przeprowadzenie postępowania powypadkowego należy do obowiązków podmiotu, na rzecz którego wykonana była praca. Z kolei w przypadku osoby prowadzącej pozarolniczą działalność lub współpracującej z taką osobą, albo zatrudnionej na podstawie umowy uaktywniającej, postępowanie powypadkowe przeprowadzi właściwy ze względu na siedzibę prowadzenia działalności Zakład Ubezpieczeń Społecznych – dodaje rzeczniczka.

fot.
oprac. /kp/