Liczba pracujących osób w Polsce wynosi ponad 17 mln. Na koniec zeszłego roku 2,38 mln z nich wykonywało swoje zawodowe obowiązki na podstawie umów zlecenie i pokrewnych (umowy agencyjne, o świadczenie usług, umowy uaktywniające, akty powołania oraz umowy z członkami rad nadzorczych). Zdaniem związkowców w przypadku większości takich pracowników ich praca posiada cechy charakterystyczne stosunku pracy.

Zgodnie z art. 22 Kodeksu pracy, gdy jest określone miejsce pracy, czas pracy i podległość służbowa, powinna być zawarta umowa o pracę, niezależnie od woli stron. – W kawiarniach, restauracjach czy instytucjach kultury mamy każdorazowo określone miejsce pracy, czas pracy i podległość służbową, a zatem zgodnie z przepisami wszyscy pracownicy powinni mieć umowy etatowe. Niestety w praktyce ten artykuł Kodeksu pracy jest notorycznie łamany – podkreśla Piotr Szumlewicz, przewodniczący Związku Zawodowego Związkowa Alternatywa.

Jego zdaniem umowy zlecenia powinny zostać docelowo zmarginalizowane. – Zdecydowana większość z nich to ukryte umowy etatowe i pracodawcy zatrudniają pracowników w ramach umów zleceń tylko po to, aby pozbawić ich prawa do urlopu i móc w każdej chwili zerwać z nimi współpracę. W związku z tym postulujemy, aby radykalnie ograniczyć możliwość zawierania umów zleceń. Umowy te mogłyby być stosowane w nielicznych przypadkach, enumeratywnie wymienionych w przepisach. Natomiast zdecydowana większość umów zleceń powinna być automatycznie zamieniona na umowy etatowe. Dotyczy to całych branż takich jak handel, gastronomia czy ochrona. W sytuacji prac wykonywanych krótkotrwale pracodawcy mogliby zatrudniać pracowników w ramach umów etatowych na czas określony, ale umowy zlecenia powinny być niedopuszczalne – wskazuje Piotr Szumlewicz. W jego ocenie Państwowa Inspekcja Pracy powinna otrzymać uprawnienie do szybkiej, automatycznej zamiany śmieciówek na etaty, a firmy narzucające umowy zlecenia powinny być karane grzywnami.

Od kilku lat pojawia się temat oskładkowania umów cywilnoprawnych. Rząd zapowiedział, że wszystkie umowy zlecenia zostaną objęte składkami na ZUS od nowego roku. Czytaj więcej: Pełne oskładkowanie umów cywilnoprawnych. Co czeka pracowników i pracodawców?

fot. freepik.com
oprac. /kp/