W 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych skontrolował 461,2 tys. zwolnień lekarskich. W ich następstwie zakwestionował 28,9 tys. świadczeń chorobowych na kwotę 29,273 mln zł. Były to zarówno kontrole prawidłowości orzekania o niezdolności do pracy, weryfikacja przez lekarza orzecznika ZUS-u, czy osoba na zwolnieniu jest nadal chora, jak i kontrole ubezpieczonych co do prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy zgodnie z ich celem. Taką kontrolę wykorzystywania zwolnień mogą również przeprowadzić pracodawcy, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 pracowników.

ZUS ma również obowiązek obniżyć wysokość świadczeń chorobowych do 100% przeciętnego wynagrodzenia po ustaniu tytułu do ubezpieczenia chorobowego jak np. koniec umowy o pracę na czas określony. Z tego powodu w ubiegłym roku obniżono wypłaty o 147,677 tys. zł, a niższe świadczenie otrzymało 96,5 tys. osób.

Osoby, które niewłaściwie korzystają ze zwolnienia lekarskiego, muszą liczyć się z tym, że stracą prawo do świadczenia chorobowego za cały okres kontrolowanego zwolnienia. ZUS wstrzymuje wtedy wypłatę świadczenia, a jeżeli zostało już wypłacone, nakazuje jego zwrot. Natomiast jeśli przy kontroli prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy okaże się, że osoba sprawdzana przez lekarza orzecznika ZUS-u jest już zdrowa, to dochodzi do skrócenia zwolnienia lekarskiego. W takiej sytuacji ubezpieczony zachowuje prawo do świadczenia chorobowego tylko do dnia badania.

– Znany jest przypadek ubezpieczonej, która była na zwolnieniu i w tym czasie wzięła ślub oraz uczestniczyła w zorganizowanym przez siebie weselu. Wciąż zdarzają się osoby, które zamiast odzyskiwać zdolność do pracy, wyjeżdżają na zagraniczne wczasy. ZUS otrzymał informację od pracownika na zwolnieniu, że przez kilka dni będzie w jednej z europejskich stolic i jednocześnie przekazał adres hotelu, do którego się wybrał – wymienia Paweł Żebrowski, rzecznik ZUS-u. Inny mężczyzna w trakcie świadczenia rehabilitacyjnego wykonywał prace remontowe budynku wielorodzinnego. – Świadczenie było przyznane w związku ze schorzeniem kręgosłupa. Ubezpieczony, mimo że był widziany przez osoby kontrolujące przy remontowanym budynku, zaprzeczał, że pracuje. ZUS nie dał wiary wyjaśnieniom i odmówił prawa do świadczenia rehabilitacyjnego – mówi rzecznik. Inny pracownik w czasie zwolnienia pomagał przy organizacji imprez kulturalnych, a kolejny ubezpieczony, zamiast odpoczywać, pracował jako DJ w klubie. – Znamy również przypadek, że w trakcie zwolnienia ubezpieczeni brali udział w pracach komisji wyborczej, w regatach, w pikiecie w urzędzie, jeden zbierał kalafiory z własnego pola, kolejny pomagał innej osobie przy budowie kurnika – dodał Paweł Żebrowski.

fot. freepik.com
oprac. /kp/