4 grudnia 1965 r. w Jastrzębiu-Zdroju uroczyście otwarto kopalnię Moszczenica, a wraz z nią – łaźnię dla górników.
Zakładano, że kopalnia Moszczenica będzie wydobywać około 4000 t na dobę węgla typu 35 i 36 z poziomu 410 m. Wydajność określono na 1300 kg na pracownika, a ogólnie zatrudnienie na 3850 osób. Z dostępnych dokumentów wynika, że do chwili zakończenia likwidacji w kopalni Moszczenica, a później ruchu Moszczenica wydobyto łącznie prawie 92 000 000 t węgla i wydrążono łącznie ponad 1000 km wyrobisk. Proces likwidacji zaplanowano na lata 2000-2001, a majątek przekazany został do Spółki Restrukturyzacji Kopalń. W ramach likwidacji części obiektów Miasto Jastrzębie-Zdrój przejęło łaźnię na swój majątek, która stała nieużywana przez ponad dwadzieścia lat.
Po 23 latach stara łaźnia doczekała się rewitalizacji. W jednej z części znajduje się Carbonarium – nowoczesne muzeum, którego motywem przewodnim jest węgiel. Interaktywne, multimedialne wystawy, wirtualna rzeczywistość prowadzą korytarzami, snując opowieści o węglu jako pierwiastku, wykorzystaniu węgla w przemyśle, jego wpływie na rozwój miasta i regionu. Oprócz wystawy stałej znajdą się tam również wystawy czasowe. Carbonarium zaprasza mieszkańców i turystów, dzieci, młodzież i dorosłych. Jak podkreśla miasto, wystawy zachwycą każdego, nauczą, przypomną, zostawią wspomnienia i wywołają emocje.
Prace nad dalszą częścią łaźni nie spowalniają. – Już teraz trwa przebudowa drugiej części, przeznaczonej na Centrum Porozumienia Jastrzębskiego. To miejsce przeznaczone na najchlubniejsze karty naszej współczesnej historii. Jastrzębscy górnicy byli kołem zamachowym trwających w latach osiemdziesiątych strajków. Dzięki zatrzymaniu pracy w kopalniach wspólnie z robotnikami w całym kraju, doprowadzili do podpisania porozumień, które stały się przyczynkiem do zmian w naszej części Europy – podkreśla jastrzębski magistrat.
– Carbonarium i Centrum Porozumienia Jastrzębskiego są ważnymi punktami na mapie turystycznej kraju. Chcemy zachować nasze dziedzictwo związane z przemysłem wydobywczym i historiami ludzi z tego okresu dla kolejnych pokoleń – mówi Anna Hetman, prezydent miasta.
Druga część łaźni to również Centrum Dialogu i Biznesu. Przestrzenie przeznaczone będą na organizację debat, konferencji i prowadzenie dialogu, z każdym i na każdy temat, w duchu ludzkiej solidarności. Kompatybilną częścią będą przestrzenie biznesowe, coworkingowe i miejsca rekreacyjne. To właśnie tutaj zostanie umiejscowiony projekt „Enter Jastrzębie” w celu rozwoju przemysłu kreatywnego i przemysłu wysokich technologii. Ciekawym uzupełnieniem będą miejsca restauracyjne z kawiarenką umiejscowioną na dachu budynku.
Inwestycja zrealizowana została w ramach projektu „Postindustrialne dziedzictwo pogranicza”, a partnerem w projekcie jest Dolni Oblat Vitkovice. Liderem projektu jest Stowarzyszenie Rozwoju i Współpracy Regionalnej „Olza”. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Interreg V-A Republika Czeska – Polska 2014-2020.
Czytaj także: Podróż przez historię miasta, kopalń i górników. Carbonarium w Jastrzębiu-Zdroju
fot. UM Jastrzębie-Zdrój
oprac. /kp/