W 2022 r. obywatele Ukrainy założyli w Polsce ok. 20 tys. firm. Wprowadzane są ułatwienia w tym zakresie, jednak ciągle jest to dość skomplikowany proces. 40% Ukraińców jako główną barierę rozwoju biznesu wskazuje brak doświadczenia na polskim rynku.

Dominują jednoosobowe działalności gospodarcze. Od stycznia do grudnia powstało ich ok. 15–16 tys. Największy skok w liczbie nowych biznesów tego typu odnotowano w kwietniu – na koniec tego miesiąca było ich 4,5 raza więcej niż w styczniu. W Polsce działa także 24,1 tys. spółek z kapitałem ukraińskim, z czego ponad 4 tys. powstało w ubiegłym roku. Stanowią one 25% wszystkich spółek z kapitałem zagranicznym w Polsce. W większości są to firmy handlowe (22%), budowlane (19%) oraz zajmujące się transportem i magazynowaniem (14%).

Kobiety były właścicielkami 41% zakładanych firm zarejestrowanych w CEIDG od stycznia do września 2022 r. Działają przede wszystkim w branżach: pozostała działalność usługowa (31%), informacja i komunikacja (11%) oraz handel (11%). W ramach tej pierwszej sekcji 89% firm prowadziło działalność związaną z fryzjerstwem i pozostałymi zabiegami kosmetycznymi. Mężczyźni z kolei zakładali jednoosobową działalność gospodarczą związaną z budownictwem (38%), głównie pracami wykończeniowymi, informacją i komunikacją (19%) oraz transportem i gospodarką magazynową (10%).

75% pytanych przez Polski Instytut Ekonomiczny przedsiębiorców wskazało, że otworzyło działalność w Polsce, by pozyskać środki dla siebie i rodziny. Połowa przyznała, że była to próba kontynuacji działalności biznesowej prowadzonej w Ukrainie przed wojną, a co trzeci – że chciał w ten sposób uchronić biznes przed skutkami wojny. U 63% zaważyły bliskość kulturowa i łatwiejsza komunikacja językowa.

Ok. 2/3 przedsiębiorców prowadzących firmy w Polsce nie planuje powrotu do ojczyzny w związku z zakończeniem wojny. Jedynie 4% jest zdecydowanych, że jeżeli wojna się skończy, to zamykają działalność i wracają do Ukrainy. Chęć rozwijania się na polskim rynku i współpracy z polskimi partnerami jest znacząca nawet mimo obecnych tu barier. – Proces zakładania i przenoszenia biznesu na pewno robi się coraz łatwiejszy, wprowadzane są ciągle ułatwienia, działają organizacje, które mają pomóc ukraińskim firmom w przenoszeniu działalności. Ale sądzę, że dla ukraińskich przedsiębiorców i tak jest to dosyć trudne, ponieważ według naszych badań większość z nich jako główną barierę prowadzenia działalności w Polsce podawało właśnie brak doświadczenia. To się też mogło wiązać z tym, że nie byli obeznani w polskich przepisach, wymogach formalnych i to sprawiało im dużą trudność – wyjaśnia Anna Szymańska, analityczka zespołu foresightu gospodarczego w PIE.

Pierwszym międzynarodowym centrum wsparcia dla przedsiębiorców z Ukrainy jest Diia.Business Warsaw, które oferuje m.in. bezpłatne konsultacje i pomoc w zakresie założenia działalności, prowadzenia biznesu, a także zamieszkania i zatrudnienia w Polsce. Centrum powstało przy współpracy władz polskich i ukraińskich. – Myślę, że ukraińscy przedsiębiorcy potrzebują takiego wsparcia, informacji na temat przepisów prawnych obowiązujących w Polsce, informacji na temat tego, jak założyć działalność. To, co ich zdaniem już mają, to przyjazny klimat i bliskość kulturowa, bo to ona zadecydowała o tym, że oni w ogóle wybierają Polskę jako kraj docelowy. Na pewno też jest im potrzebna współpraca z polskimi firmami na co dzień, tak jak np. przy prowadzeniu księgowości, zakupie materiałów, korzystaniu z usług transportowych. Dlatego zarówno pomoc organizacji, jak i współpraca polskich firm jest dla działalności prowadzonych przez Ukraińców bardzo ważna – ocenia Anna Szymańska.

fot. freepik.com
oprac. /kp/