Trwają prace nad projektem ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Nowe regulacje wdrożą przepisy unijne dotyczące m.in. ustalania i aktualizacji minimalnej pensji.

Chodzi o dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2022/2041 z 19 października 2022 r. w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej. Jej celem jest poprawa warunków życia i pracy w UE, a w szczególności adekwatności wynagrodzeń minimalnych pracowników w celu przyczynienia się do pozytywnej konwergencji społecznej oraz zmniejszenia nierówności płacowych. Państwa członkowskie powinny wprowadzić w życie procedury ustalania i aktualizowania ustawowych najniższych pensji. Podstawą są cztery obligatoryjne elementy kryteriów – siła nabywcza ustawowych wynagrodzeń minimalnych z uwzględnieniem kosztów utrzymania, ogólny poziom wynagrodzeń i ich rozkład, stopa wzrostu wynagrodzeń oraz długoterminowe krajowe poziomy produktywności i ich zmiany. Aktualizacja ustawowych wynagrodzeń minimalnych będzie odbywać się co najmniej raz na dwa lata.

Do oceny adekwatności ustawowych wynagrodzeń minimalnych kraje mają wykorzystać orientacyjne wartości referencyjne. W tym celu mogą one stosować orientacyjne wartości referencyjne powszechnie stosowane na poziomie międzynarodowym, takie jak np. 60% mediany wynagrodzeń brutto, 50% przeciętnego wynagrodzenia brutto lub inne orientacyjne wartości referencyjne stosowane na poziomie krajowym.

Aktualnie kwestie związane z minimalnym wynagrodzeniem za pracę oraz minimalną stawką godzinową regulują przepisy ustawy z 10 października 2002 r. Była ona wielokrotnie zmieniana, a w związku z implementacją dyrektywy wprowadzono liczne zmiany, zaproponowano więc projekt nowej ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

Projekt przewiduje m.in. dwa terminy zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Gdy prognozowany na rok następny wskaźnik cen wynosi co najmniej 105%, ustala się dwa terminy zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej – od 1 stycznia i 1 lipca. Z kolei gdy wynosi on mniej niż 105%, termin ten przypada jedynie 1 stycznia. Na organ doradczy ma być wyznaczona Rady Dialogu Społecznego, a wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę będzie corocznie przedmiotem negocjacji. Jeśli RDS nie uzgodni wysokości gwarancji płacowych, wówczas decyzje w tym zakresie podejmie Rada Ministrów w drodze rozporządzenia.

Będzie również utrzymany co do zasady dotychczasowy mechanizm ustalania minimalnego wynagrodzenia za pracę i procedura sprawozdawczości.

Niezbędna jest jednak zmiana niektórych zapisów Kodeksu karnego i Kodeksu pracy. Będzie nowy typ przestępstwa oraz nowy typ wykroczenia, które związane są z naruszeniem prawa pracownika do wynagrodzenia za pracę, a także naliczanie odsetek za nieterminowe wypłacenie należnych pracownikom wynagrodzeń. Dodatkowo projekt przewiduje podwyższenie sankcji za wykroczenia przeciwko prawom pracownika.

fot. pixabay.com
oprac. /kp/