7 kwietnia odbędą się wybory samorządowe. Na lokalne władze będzie czekać wiele wyzwań związanych z energetyką i polityką klimatyczną, które wynikają zarówno z przepisów unijnych, jak i oczekiwań mieszkańców.

– Wielu samorządowców traktuje kwestie klimatu i energii jako priorytet, zresztą do tej pory wiele samorządów czerpało już pewne zyski z tego, że na ich terenie inwestowano w OZE, projekty związane z ochroną klimatu czy bezpieczeństwem energetycznym. Natomiast nie dotyczy to jeszcze wszystkich – zwraca uwagę dr Wojciech Szymalski, ekspert i analityk ochrony środowiska, prezes Fundacji Instytut na rzecz Ekorozwoju. – Wynika to oczywiście z różnych możliwości samorządów, ale i z tego, że pewne rzeczy, które mamy do zrobienia w zakresie energii i klimatu, czasem nie przynoszą samorządom bezpośrednich korzyści. A samorządy, które powoli chwytają tego bakcyla, chciałyby te korzyści widzieć. Dlatego my postulujemy, żeby rozwiązania związane z inwestowaniem w energetykę były tworzone w taki sposób, aby samorządy otrzymywały długofalową korzyść, a nie tylko korzyść w postaci dotacji na jakąś inwestycję – podkreśla ekspert.

Raport opublikowany przez Fundację Instytut na rzecz Ekorozwoju pokazuje, że w nowej kadencji włodarzy czekać będzie wiele wyzwań związanych z polityką klimatyczną i energetyką. – Wydaje się, że najważniejszym z tych wyzwań jest dążenie do tworzenia lokalnych systemów energetycznych, które będą oparte na odnawianych źródłach energii. W ostatnich latach samorządowe inwestycje w OZE były nieco przyblokowane, to była kwestia m.in. zablokowania budowy wiatraków, ale też skierowania większej ilości środków raczej na indywidualne inwestycje w energetykę słoneczną. W Polsce nie inwestujemy też za dużo w biogazownie, co samorządy mogłyby robić. Poza tym jeszcze dużo do zrobienia jest nie tylko w zakresie energii elektrycznej, ale i w zakresie ciepła, a samorządy mają w swoim władaniu bardzo dużo sieci ciepłowniczych, gdzie to dążenie w kierunku OZE też jest bardzo istotne – tłumaczy dr Wojciech Szymalski.

Kolejną ważną kwestią jest transport publiczny, który trzeba rozwijać. – Częściej prowadzić linie autobusowe, tramwajowe czy kolejowe, jeśli chodzi o samorząd wojewódzki. To jest kolejna rzecz, którą samorząd może dość łatwo na podstawie obecnych przepisów realizować. Natomiast tym, co samorząd lokalny może robić w dużo mniejszym zakresie, jest inwestowanie w produkcję elektryczności i jej wykorzystanie na własnym terenie. Tutaj bardzo potrzebna jest interwencja rządu, żeby takie aktywne działania samorządom umożliwić – wyjaśnia dr Wojciech Szymalski.

Dużym wsparciem transformacji energetycznej w samorządach w nadchodzącej kadencji będą fundusze europejskie, a ponad 30% Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Funduszu Spójności oraz Krajowego Planu Odbudowy będzie przeznaczona właśnie na transformację energetyczną oraz ochronę klimatu i środowiska. Biorąc pod uwagę liczbę samorządów lokalnych w Polsce, na każdą gminę przy równym rozdysponowaniu środków przypadłoby nawet 6 mln euro funduszy europejskich. Fundacja wskazuje jednak, że wydatkowanie tych pieniędzy będzie wymagać od beneficjentów nie tylko sprawnej administracji, ale także dobrych rozwiązań prawnych.

fot. freepik.com
oprac. /kp/