Osiedle Gwarków w Żorach ma zmienić się nie do poznania. Miasto chce zrealizować projekt pod nazwą "Zielony impuls dla Kopalni Wiedzy i Kompetencji (KWK) – transformacja społeczno-gospodarcza terenów po byłej kopalni KWK Żory". Na terenach po byłej kopalni Żory ma powstać centrum badawczo-rozwojowe, w którym będą uprawiane rośliny oraz hodowane zwierzęta wodne takie jak ryby czy krewetki. – Chcemy pokazać, że taki sposób produkcji żywności to przyszłość, ponieważ jest wydajny i ekologiczny. Kończymy właśnie etap koncepcyjny, potem czeka nas przygotowanie projektu budowlanego i przystąpimy do realizacji – mówi Waldemar Socha, prezydent Żor.

Żory jako jedyne miasto w Polsce zostało wybrane do wzięcia udziału w unijnym programie dotyczącym nowoczesnego rolnictwa, a UE dofinansuje realizację tego przedsięwzięcia środkami z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji w wysokości 102,6 mln zł w ramach Funduszy Europejskich dla Śląskiego 2021-2027.

Na osiedlu Gwarków powstanie Centrum Rozwoju Innowacji zajmującego się uprawami wertykalnymi, opartymi na aquaponice, hydroponice i aquakulturze wraz z zespołem laboratoriów, biurami, pracowniami warsztatowymi oraz przestrzenią o charakterze eventowym. Nowoczesny budynek stanie w miejscu niezagospodarowanego obecnie placu parkingowego przed byłą kopalnią. Oprócz bardzo nowoczesnej i ekologicznej uprawy warzyw, owoców i ziół, a także hodowli ryb czy krewetek, prowadzone będą tam też prace nad stworzeniem i optymalizacją technologii pod uprawy wertykalne. CRI będzie współpracowało ze światem nauki oraz z inżynierami, praktykami i pasjonatami, by wykorzystywać ideę aquaponiki w branżach związanych m.in. z produkcją zdrowej żywności, ichtiologią, farmacją, kosmetologią czy chemią gospodarczą. Centrum będzie poszukiwać nowych rozwiązań w zakresie innowacyjnego rolnictwa miejskiego oraz tworzyć technologię i udostępniać ją innym podmiotom. Integralną częścią CRI będą nowoczesne laboratoria, nastawione na takie specjalizacje jak energetyka, technologie informacyjne i komunikacyjne, przemysły wschodzące, a przede wszystkim medycyna i zielona gospodarka.

– Nowoczesne laboratoria i pracownie warsztatowe pozwolą na prowadzenie zajęć dla dzieci, młodzieży czy osób potrzebujących nowych kompetencji zawodowych. Będziemy zaciekawiać młodych ludzi nauką oraz pomagać im zdobyć umiejętności, pożądane na rynku pracy. W ten sposób nie tylko stworzymy w mieście atrakcyjne miejsca pracy, ale i przygotujemy potrzebną kadrę. To inwestycja w przyszłość Żor i ich mieszkańców – podkreśla Waldemar Socha.

Drugą częścią projektu będzie stworzenie nowatorskiego, pierwszego w Polsce Centrum Innowacyjnego Rolnictwa związanego z rolnictwem miejskim i powiązanymi z nim branżami – ogrodniczą, chłodniczą, logistyczną, programistyczną czy technologiczną. Powstanie ono w budynku po byłej stołówce pracowniczej kopalni Żory. Głównym zadaniem będzie pomoc przedsiębiorstwom, w tym podmiotom ekonomii społecznej i organizacjom sektora publicznego, w odchodzeniu od gospodarki opartej na węglu oraz w sprostaniu wyzwaniom związanym ze zmianami klimatu i innymi zagrożeniami charakterystycznymi dla tradycyjnych upraw oraz zwiększenia konkurencyjności miasta i regionu. Istniejący budynek zostanie wyremontowany, wyposażony i oddany do użytkowania na koniec 2025 r., a cała inwestycja będzie gotowa w 2027 r.

Wraz z transformacją terenów pogórniczych planowane są też inwestycje mieszkaniowe. Zamiast obecnych budynków socjalnych powstaną nowe, o znacznie wyższym standardzie.

fot. UM Żory
oprac. /kp/