Polki zajmujące najwyższe stanowiska wciąż zarabiają mniej niż mężczyźni. Ponadto rzadziej niż panowie decydują się na prowadzenie własnej firmy. Przeprowadzone przez Polski Instytut Ekonomiczne badanie porównawcze jednoznacznie pokazało natomiast, że płeć nie różnicuje sposobu zarządzania firmą.

Unia Europejska przyjęła regulacje obligujące firmy do posiadania zarządów, w których minimum 40% członków zarządu będą stanowili przedstawiciele niedostatecznie reprezentowanej płci. W Polsce udział kobiet na stanowisku prezesek zarządu dużych firm giełdowych jest ponad trzykrotnie wyższy niż średnio w UE i wynosi 28%. W UE jest to 8%. Nadal jednak istnieje luka płacowa na stanowisku dyrektorów generalnych. Jak wskazują autorzy raportu "Biznes na wysokich obcasach", w 2022 r. wynagrodzenie kobiet było średnio o 14% niższe niż mężczyzn na tych samych stanowiskach. Największe różnice występowały w grupie wiekowej 55-59 lat.

Z raportu wynika również, że Polki rzadziej niż Polacy – ale częściej niż UE – zakładają własne firmy. Pod koniec 2023 r. kobiety były właścicielkami 34% wszystkich aktywnych JDG. W całej Wspólnocie własny biznes ma 10% pracujących kobiet (wobec 17% mężczyzn), w Polsce 13% (23% mężczyzn). Kobiety częściej niż mężczyźni prowadzą firmy usługowe, a rzadziej zatrudniają pracowników. Zdaniem dr Anny Szymańskiej, starszej analityczki w PIE, to strach przed porażką i brak wiary w swoje umiejętności powstrzymują kobiety częściej niż mężczyzn przed założeniem działalności. – Jednocześnie kobiety napotykają więcej trudności z pogodzeniem prowadzenia działalności gospodarczej i pełnienia funkcji opiekuńczych. Spośród wszystkich branż kobiety trzy razy częściej niż mężczyźni zakładały firmę związaną z pozostałą działalnością usługową – 75% vs 25% – wskazuje ekspertka.

Eksperci PIE szukali rownież odpowiedzi na pytanie, czy kobiety inaczej zarządzają swoimi biznesami niż mężczyźni. – Badanie jednoznacznie pokazało, że płeć nie różnicuje sposobu zarządzania firmą. Menadżerki i menadżerowie wskazali na te same czynniki konkurencyjności firmy na rynku. Dla obu grup kluczowymi czynnikami konkurencyjności są dobra atmosfera w firmie oraz kondycja finansowa i tak samo bardzo ważne są kompetencje pracowników. W kwestii ważności pozycji lidera w budowaniu konkurencyjności zarówno kobiety, jak i mężczyźni są względnie zgodni, jednak wyższy jest odsetek wskazań na ważną rolę lidera wśród odpowiedzi biznesmenów – tłumaczy dr Katarzyna Dębkowska, kierowniczka w PIE. Kobiety nieco częściej niż mężczyźni wskazują na wizerunek firmy oraz intensywne działania reklamowe i promocyjne oferty firmy. Zdaniem ekspertki eksperyment pokazał, że nie płeć warunkuje styl zarządzania firmą, a charakter firmy, kultura organizacyjna, przestrzeń w której funkcjonuje przedsiębiorstwo, a także ekonomiczne otoczenie podmiotu.

Kobiety i mężczyźni wskazali na te same główne bariery prowadzenia biznesu: koszty pracownicze, niepewność i ceny energii. W minionym roku podejmowali też te same kluczowe działania biznesowe jak zacieśnianie relacji z klientami, budowanie relacji z partnerami biznesowymi i inwestycje w kapitał ludzki. Jednak tam, gdzie na czele stała kobieta, ważnymi działaniami firm były przedsięwzięcia mające na celu zmniejszanie szkodliwego oddziaływania na środowisko przyrodnicze, zakup oprogramowania i baz danych, inwestycje w zmiany procesów zarządczych i kapitał organizacyjny, które sprzyjały budowie kultury firmy i poprawie skuteczności zarządzania przedsiębiorstwem. Natomiast firmy zarządzane przez mężczyzn przywiązywały więcej uwagi do wprowadzania nowych produktów i usług, rozwoju sprzedaży online, uruchamiania nowych łańcuchów dostaw oraz działalności na rynku zagranicznym. Jak wyjaśniają autorzy raportu, może to wskazywać na większą determinację mężczyzn do rozwoju i ekspansji firmy.

fot. freepik.com
oprac. /kp/