2023 r. był najcieplejszym rokiem na świecie w historii pomiarów. Średnia globalna temperatura w pierwszych 11 miesiącach roku osiągnęła rekordowy poziom – 1,46°C powyżej średniej z lat 1850–1900, czyli okresu sprzed epoki industrialnej – wynika ze wstępnego raportu Światowej Organizacji Meteorologicznej. W miastach odczuwalna temperatura jest wyższa – powodem są tzw. miejskie wyspy ciepła, czyli wynikowe temperatury powietrza i promieniowania cieplnego, które emitują nagrzane nawierzchnie i budynki. Ponadto w mieście często dochodzi również do stagnacji powietrza z powodu ograniczonej prędkości wiatru. Taka sytuacja niesie za sobą konsekwencje zdrowotne, społeczne i ekonomiczne.

Sposobem na choć częściowe rozwiązanie tego problemu jest zazielenianie miast. Brakowało jednak kompleksowych badań pozwalających oszacować skuteczność takich działań. Dzięki analizie przeprowadzonej przez naukowców z University of Surrey włodarze zyskali konkretne argumenty na rzecz rozwijania terenów zielonych w swoich miastach. – Już od jakiegoś czasu wiedzieliśmy, że tereny zielone i woda mogą ochładzać miasta. Jednak nasze badanie dostarcza najdokładniejszych danych na ten temat. Co więcej, możemy wyjaśnić działające przyczyny – od drzew dających cień po parującą wodę ochładzającą powietrze – tłumaczy prof. Prashant Kumar, założyciel i dyrektor Global Centre for Clean Air Research.

Badacze przedstawili średnie wartości i zakresy skuteczności chłodzenia otoczenia przez różne rodzaje tzw. zielono-błękitno-szarej infrastruktury. Przegląd objął dziesięć szerokich kategorii: ogrody, parki, obszary rekreacyjne, obiekty i trasy liniowe, zbudowana zielona infrastruktura na infrastrukturze, hybrydowa zielona infrastruktura dla wody, zbiorniki wodne, inne niezamknięte obszary miejskie, inne przestrzenie publiczne i mieszane (zielono-niebieskie). Okazało się, że ogrody botaniczne zmniejszają temperaturę średnio o 5°C, jednak ich wpływ na otoczenie może wynosić od 2,2 do nawet 10°C, mokradła – o 4,7°C (1,2-12°C), ogrody deszczowe o 4,5°C (1,3-7°C), zielone ściany – 4,1°C (0,1-18°C), drzewa rosnące na ulicy – 3,8°C (0,5-12°C), miejskie farmy – 3,5°C (3-3,9°C), parki – 3,2°C (0,8-10°C), wodne rezerwuary – 2,9°C (1,8-5°C), tereny rekreacyjne – 2,9°C (2,8-3°C).

– Nasza publikacja pokazuje, jak wiele istnieje sposobów na ochładzanie miast. Pokazuje też jednocześnie, ile pracy jest do zrobienia. Odpowiednie instytucje na całym świecie muszą inwestować we właściwe badania. Z naszej pracy wynika jasno, że nie ma jednego rozwiązania dla każdego. Wiele zależy od tego, co działa w danym miejscu – podsumowuje Maria de Fatima Andrade, jedna z badaczek.

Czytaj także: Miasta przyczyniają się do zmian klimatu i odczuwają ich skutki

fot. freepik.com
oprac. /kp/