W zestawieniu globalnych ryzyk na najbliższe dwa lata znalazły się m.in. inflacja i spowolnienie gospodarcze. Długoterminowe prognozy dla świata po raz kolejny zostały zaś zdominowane przez klimat i środowisko. – W tegorocznym raporcie „Global Risk Report 2024” wskazano 10 głównych globalnych ryzyk. Pojawiły się wśród nich zjawiska i wyzwania, które są nam świetnie znane. Po pierwsze, inflacja – myślę, że w polskiej skali ona jest nawet bardziej dotkliwa niż w wielu innych krajach. Po drugie, przepowiadany kryzys ekonomiczny i trzecia rzecz, czyli polaryzacja społeczna – wymienia Krzysztof Nowak z Mercer Marsh Benefits.

W Polsce szczyt inflacji przypadł na luty 2023 r., kiedy przyspieszyła do 18,4%. Według prognoz NBP w tym roku ma ona wynieść 4,6%, jednak wielu ekonomistów sceptycznie podchodzi do tego scenariusza, prognozując na ten rok inflację zbliżoną do 6%. – Ostatnie dwa lata to była ogromna presja na poziom zarobków. Dzisiaj ta inflacja jest relatywnie niska, ale to nie znaczy, że presja wynagrodzeniowa maleje. W tym kontekście pojawia się element konkurencyjności gospodarki, ponieważ nasi sąsiedzi – przede wszystkim Niemcy, gdzie głównie eksportujemy – też przeżywają trudności. W związku z tym być może ich skłonność do importowania coraz droższych produktów z Polski będzie mniejsza, bo spowolnienie gospodarcze, które będzie dotykać naszych sąsiadów, przełoży się na mniejszy popyt – wskazuje ekspert.

Krzysztof Nowak podkreśla, że wśród głównych ryzyk dla rynku pracy i gospodarki jest też starzejące się społeczeństwo i związane z tym zagrożenia dla systemu emerytalnego. Według danych GUS-u udział seniorów w wieku 60+ w ogóle ludności na koniec 2020 r. wynosił w Polsce 25,6%, czyli o 10 p.p. więcej niż w 1989 r. Według prognoz w połowie obecnej dekady osoby po sześćdziesiątce będą stanowić już 40% polskiego społeczeństwa. – Demografia jest dziś tłem właściwie każdego zagrożenia, o którym się na świecie rozmawia. W Polsce też społeczeństwo się starzeje, zresztą najszybciej w Europie. Tymczasem system emerytalny już dziś walczy z wyzwaniami demograficznymi, bo na rynku pracy wcale nie pojawia się więcej pracowników, za to z każdym rokiem przybywa osób pobierających świadczenia – wskazuje ekspert.

Szacuje się, że do 2060 r. na każdą setkę pracujących Polaków będzie przypadać średnio 68 seniorów. W efekcie tzw. stopa zastąpienia – czyli procent przeciętnego wynagrodzenia, jakie otrzymuje świeżo upieczony emeryt – spadnie do 24%. – Polskie społeczeństwo starzeje się, jego struktura się zmienia. Na szczęście rynek pracy do tej pory sobie z tym radził, angażując osoby bezrobotne. Ale przy bezrobociu, które wynosi ok. 2%, w zależności od metodologii, za chwilę to źródło pokrywania niedoboru na rynku pracy będzie niewielkie – ostrzega Krzysztof Nowak. – Niskie bezrobocie jest fajną daną statystyczną, ale najczęściej oznacza, że rynek pracy przeżywa swoje problemy. W Polsce bezpośrednio przekłada się to na fakt, że w wielu sektorach mamy niedobór pracowników. W branży IT czy sektorze usług wspólnych jest ciągły popyt, a trzeba też pamiętać, że to są sektory, które ciągną gospodarkę i są ważne w skali makro – tłumaczy specjalista.

Z tegorocznej publikacji „Global Risks Report” opracowanej przez Światowe Forum Ekonomiczne we współpracy z Zurich Insurance Group i Marsh McLennan wynika, że prognozy na najbliższą przyszłość się pogarszają, a obawy na 2024 r. zostały zdominowane przez zagrożenia związane z dezinformacją, ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi i polaryzacją społeczną. Rośnie też zagrożenie wynikające z konfliktów zbrojnych. W kontekście gospodarki i biznesu za najważniejsze zostały uznane zagrożenia związane z cyberbezpieczeństwem, w tym z rozwojem AI, w połączeniu z inflacją, wymuszoną migracją i perturbacjami w łańcuchach dostaw. Długoterminowe prognozy dla świata po raz kolejny zostały zaś zdominowane przez klimat i środowisko – ekstremalne zjawiska pogodowe, utrata różnorodności biologicznej i załamanie ekosystemów, niedobory zasobów naturalnych i zanieczyszczenie środowiska stanowią 5 z 10 najpoważniejszych zagrożeń dla ludzkości w ciągu następnej dekady.

fot. freepik.com
oprac. /kp/