Polacy mają problem z prawidłowym wskazaniem elektroodpadów i nie do końca wiedzą, gdzie oddawać zużyte sprzęty. Najczęściej w nieodpowiednie miejsce trafiają kable, ładowarki i słuchawki.

Duża ilość elektroodpadów generowana jest w okresie okołoświątecznym. – W okresie przedświątecznym ludzie robią porządki w domach, wyrzucają duże ilości odpadów, w tym również elektroodpadów, więc dobrze by było, aby wiedzieli, gdzie mogą oddać takie zużyte sprzęty. Potem będziemy kupować gwiazdkowe prezenty i warto się zastanowić, czy naprawdę potrzebujemy nowej elektroniki. Natomiast w momencie, kiedy będziemy wyrzucali starą, powinniśmy wiedzieć, co z nią zrobić – podkreśla Monika Wyciechowska, education marketing manager RLG w Polsce. – Z badań przeprowadzonych na zlecenie RLG przez agencję badawczą Zymetria wynika, że niemal 80% Polaków w ciągu ostatnich 12 miesięcy zakupiło nowy sprzęt elektryczny i elektroniczny, jednak tylko 40% sprzętów wymienionych na nowe zostało prawidłowo zagospodarowane. Na dodatek lubimy chomikować taki sprzęt w domu. 64% respondentów odpowiada, że wciąż przetrzymuje w szufladzie stary telefon bądź inny sprzęt elektroniczny – wskazuje ekspertka.

Elektroodpady stanowią ogromne zagrożenie dla środowiska, jednocześnie można z nich odzyskać cenne surowce i metale, takie jak złoto, srebro i miedź, które następnie można ponownie wykorzystać np. do wytwarzania czajników, plomb dentystycznych czy instrumentów muzycznych. Prawie 90% badanych o tym wie, a tyle samo ma świadomość, że zawierają one substancje szkodliwe dla zdrowia i życia. – W starych, zużytych sprzętach mogą się znajdować substancje niebezpieczne, m.in. rtęć, kadm, związki bromu. Jeżeli one dostaną się do środowiska, a jest to możliwe w przypadku, gdy zużyte sprzęty nie trafią do profesjonalnego zakładu przetwarzania, takie związki mogą zanieczyścić wody gruntowe, zanieczyścić glebę i powietrze, co odbije się na środowisku i na naszym zdrowiu – przestrzega Monika Wociechowska.

Prawie połowa pytanych Polaków segreguje elektroodpady ze względu na troskę o środowisko naturalne, z kolei 17% ma też na uwadze wysokie koszty pozyskiwania nowych surowców. Zdaniem ekspertki te dane dobrze wyglądają tylko w teorii. – 80% respondentów wie, że należy segregować zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, natomiast już tylko 66% deklaruje, że to faktycznie robi. Czy to jest prawda? Myślę, że nie do końca, ponieważ ponad 50% badanych nie wiedziało, że takiego sprzętu nie należy wrzucać do żadnego z pojemników na pięć frakcji. Podobny odsetek nie miał pojęcia o tym, że zużyty sprzęt można oddać np. do PSZOK-u albo do sklepu w momencie zakupu nowego urządzenia – zwraca uwagę Monika Wyciechowska.

Dodatkowo Polacy nie do końca potrafią właściwie zidentyfikować elektroodpady. Najbardziej problematyczne są takie gadżety jak świecące buty, grające książeczki albo kartki czy mówiące przytulanki. W przypadku prezentów dla dorosłych też nie jest dużo lepiej – dla ok. 35% badanych elektroodpadem nie jest zepsuty pendrive, a 20–30% respondentów nie wie, że kabel, ładowarka czy słuchawki też zaliczają się do zużytych sprzętów elektrycznych i elektronicznych. – W momencie, kiedy przestaną działać, należy je oddać do odpowiedniego punktu zbiórki. Podobnie jest z różnego rodzaju golarkami, lokówkami i tego rodzaju małymi sprzętami, czyli tym, co niebawem będziemy kupować pod choinkę i wymieniać na nowe. W naszym badaniu tylko 24% respondentów poprawnie zidentyfikowało wszystkie elektroodpady – podkreśla ekspertka.

Elektroodpady można wrzucić do przeznaczonych na nie pojemników albo oddać do Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK) w gminie. Można je też oddać w sklepie przy zakupie nowego sprzętu tego samego rodzaju – sprzedawca ma obowiązek przyjęcia sprzętu 1:1, czyli np. starą suszarkę oddamy, jeśli kupujemy nową, albo w momencie dostawy nowego sprzętu zamówionego online – sklepy internetowe nie są zwolnione z obowiązku przyjęcia starego sprzętu, ale należy to wcześniej zgłosić sprzedawcy. W wielu polskich miastach pojawiają się również specjalne pojemniki na elektroodpady małogabarytowe. Dodatkowo w sklepach wielkopowierzchniowych sprzedających elektronikę również jest możliwość bezpłatnego oddania sprzętów do 25 cm.

fot. freepik.com
oprac. /kp/