Stan infrastruktury rowerowej w Polsce nadal jest niewystarczający i wciąż wiele jest do nadrobienia, by dogonić europejską czołówkę – wynika z raportu Najwyższej Izby Kontroli.

NIK zbadał, czy działania podejmowane przez samorządy w Polsce miały na celu zapewnienie prawidłowego utrzymania i rozwoju infrastruktury rowerowej. Kontrolą objęto 10 urzędów miast i 10 zarządów dróg miejskich z województw: pomorskiego (Gdynia, Słupsk i Sopot), wielkopolskiego (Kalisz i Konin), dolnośląskiego (Legnica, Wałbrzych i Wrocław) oraz mazowieckiego (Płock i Radom). Okres objęty kontrolą to lata od 2019 r. do 2022 r.

W skontrolowanych miastach wprowadzono w tym czasie liczne, a przy tym zróżnicowane dokumenty o charakterze planistycznym i strategicznym, które odnosiły się m.in. do założeń związanych z utrzymaniem i rozwojem miejskiej infrastruktury rowerowej. Wśród dokumentów tych wymieniono m.in. uchwały rad miejskich w sprawie strategii rozwoju, uchwały rad miejskich w sprawie przyjęcia planu zrównoważonej mobilności, uchwały rad miejskich w sprawie strategii rozwoju elektromobilności, uchwały rad miejskich w sprawie planu gospodarki niskoemisyjnej czy uchwały rad miejskich w sprawie polityki rowerowej. NIK wskazuje przy tym, że cele założone w dokumentach strategicznych „na ogół nie zostały osiągnięte lub nie można było w istocie ustalić faktu ich zrealizowania, ponieważ nie określono terminu lub docelowej wartości przyjmowanych wskaźników”. Jak dodano, zbyt duża liczba dokumentów oraz niedostateczny poziom monitorowania przyjmowanych założeń powodował, że nie w każdym przypadku dokumenty te stanowiły rzeczywistą podstawę podejmowania optymalnych działań na rzecz rozwoju infrastruktury rowerowej. – Z ustaleń kontroli wynika, że tylko trzy z dziesięciu skontrolowanych urzędów miejskich monitorowały realizację wybranych założeń, cztery kolejne wskazywały ogólnie na bieżące monitorowanie działań związanych z rozwojem infrastruktury rowerowej, a w pozostałych trzech urzędach nie prowadzono monitoringu takich działań – podkreśla NIK.

W kontrolowanych jednostkach samorządowych przybyło łącznie 123,5 km różnego rodzaju tras rowerowych, z czego najwięcej we Wrocławiu – 45,5 km. Długość dróg rowerowych zwiększyła się z 361 km do 422 km, pasów ruchu dla rowerów z 50 km do 63 km, a dróg dla pieszych i rowerów – z prawie 335 km do 385 km. W analizowanym okresie wybudowano także 21 nowych zadaszonych parkingów rowerowych – teraz jest ich 72. Odnotowano też wzrost gęstości sieci infrastruktury rowerowej wyrażany jako stosunek łącznej długości dróg rowerowych do łącznej powierzchni miasta. Najwyższy wzrost w tym zakresie odnotowano w Radomiu (36,52%) i Legnicy (26,59%).

NIK ustaliła jednak, że zarządy dróg nie w pełni prawidłowo przygotowały i zrealizowały, a także nadzorowały przedsięwzięcia w zakresie rozwoju miejskiej infrastruktury rowerowej. Jak wskazano, w trzech zarządach dróg przyjęto rozwiązania nieodpowiadające obowiązującym przepisom lub standardom, a w pięciu stwierdzono błędy w zakresie postępowań o udzielenie zamówienia publicznego. Środki na realizację przedsięwzięć co do zasady wydatkowane były w sposób gospodarny – nieprawidłowość w tym zakresie stwierdzono w jednym zarządzie dróg.

Kontrolerzy sprawdzili też, jak miasta dbają o infrastrukturę rowerową. Nieprawidłowości wykryto w dziewięciu miastach. Dotyczyły one m.in. niewłaściwej szerokości pasów ruchu dla rowerów i szerokości przejazdów dla rowerzystów, niezapewnienia oznakowania drogowego zgodnego z przepisami lub projektem organizacji ruchu, braku spójności lub ciągłości infrastruktury rowerowej na skrzyżowaniu czy występowania uszkodzeń nawierzchni dróg dla rowerów i pasów ruchu dla rowerów.

W wyniku kontroli NIK zwróciła się do ministra właściwego do spraw transportu m.in. o uregulowanie w rozporządzeniu w sprawie ewidencji dróg zakresu danych gromadzonych w ewidencji dróg w celu umożliwienia ujmowania w tej ewidencji elementów infrastruktury rowerowej przewidzianych w ustawie Prawo o ruchu drogowym.

fot. freepik.com
oprac. /kp/