Europa jest najszybciej ocieplającym się regionem świata, a bezpośrednie skutki zmian klimatu w 2021 r. dotknęły ponad pół miliona mieszkańców – wynika z raportu „State of the Climate in Europe” opublikowanego przez Serwis Monitorowania Atmosfery Copernicus i Światową Organizacją Meteorologiczną (WMO).

Jak wynika z raportu, w ciągu ostatnich 30 lat wzrost temperatur w Europie był ponad dwukrotnie wyższy niż średnia globalna – średnio oscylował na poziomie 0,5 °C na dekadę. Średnia roczna temperatura w 2021 r. w Europie uplasowała się między 6. a 10. najwyższą w historii, w zależności od użytego zestawu danych. W rezultacie w latach 1997-2021 lodowce utraciły objętość 821 mld m³ lodu, przy czym największe straty w tym okresie odnotowały lodowce w Alpach, gdzie grubość lodu zmniejszyła się o 30 m. Średni zasięg lodu morskiego w sektorze Arktyki Europejskiej we wrześniu 2021 r. był 37% poniżej średniej z lat 1981-2010, istotnym czynnikiem wpływającym na te niskie wartości był rekordowo niski stan lodu morskiego na Morzu Grenlandzkim od lipca do września 2021 r.

Topniejąca lodowa powłoka przyczynia się do przyspieszenia wzrostu poziomu morza. Od 1993 r. średni globalny poziom morza wzrastał w średnim tempie 3,3 ± 0,4 mm/rok (to łączny wzrost o około 9 cm w latach 1993-2021). W skali regionalnej dla Europy trendy wzrostu poziomu morza są znacznie zróżnicowane, przy czym większość obszarów wykazuje wzrost o 2-4 mm/rok. Jeden z najwyższych wskaźników w tym zakresie wykazuje Morze Bałtyckie, gdzie wzrost w tym okresie przekraczał 4 mm/rok.

Ponadto występująca w zeszłym roku susza i wysokie temperatury powodowały znacznych rozmiarów pożary, które szczególnie dotknęły południową Turcję, Włochy i Grecję. W ciągu całego sezonu na Cyprze, we Francji, w Grecji, we Włoszech, w Izraelu, w Libanie, w Czarnogórze i w Turcji spalona powierzchnia była trzy lub więcej razy większa od średniej z lat 2006-2020.

Ekstremalne zjawiska pogodowe doprowadziły w Europie do setek ofiar śmiertelnych i dotknęły bezpośrednio około 510 tys. osób. Z raportu wynika, że w 2021 r. w Europie zgłoszono 51 zdarzeń związanych z zagrożeniami meteorologicznymi, hydrologicznymi i klimatycznymi, z czego 84% stanowiły powodzie i burze. Spowodowały one 297 ofiar śmiertelnych. Łączne szkody ekonomiczne oszacowano na ponad 50 mld dolarów.

– Rok 2021 był żywym obrazem ocieplającego się świata i przypomniał nam, że nawet społeczeństwa, które uważamy za lepiej przygotowane, nie są chronione przed poważnymi skutkami ekstremalnych zjawisk pogodowych – skomentował prof. Petteri Taalas, sekretarz generalny WMO. Eksperci ostrzegają, że w najbliższej przyszłości wzrośnie liczba katastrof i ekstremalnych zjawisk pogodowych, a temperatury w całej Europie będą rosły w tempie przekraczającym globalne średnie.

fot. pixabay.com
oprac. /kp/