Modernizacja zakłada jak najszybszą aktualizację obowiązujących przepisów. Przewiduje również skuteczniejsze wspieranie jednolitego rynku oraz ułatwienie handlu między krajami wspólnoty. Zmiany mają doprowadzić do rozwoju w kierunku globalnej, cyfrowo-mobilnej gospodarki.

Dlaczego wprowadzenie zmian jest tak ważne dla Komisji Europejskiej? System jest złożony i kosztowny zarówno dla państw członkowskich, jak i dla firm. Niektórzy przedsiębiorcy spoza UE mogą wwozić do UE towary nieobłożone podatkiem – to szczególnie uderza w przedsiębiorców handlujących na terenie wspólnoty, obniżając ich konkurencyjność na rynku.
W 1993 r. wszedł w życie system VAT dla handlu transgranicznego, który był wprowadzony jako system przejściowy i nie jest zabezpieczony przed oszustwami. Odstępstwa od opłat pozbawiają państwa członkowskie dochodów rzędu 50 mld euro rocznie. Obecny system jest nie tylko mało skuteczny, ale również, poprzez swoje rozdrobnienie, generuje spore obciążenia administracyjne, szczególnie uciążliwe dla MŚP i firm, które prowadzą swoją działalność przez Internet.

Komisja Europejska w 2017 r. roku zamierza przedstawić wniosek ustawodawczy, który będzie zakładał ograniczenie możliwości nadużyć. W planach jest powstanie jednolitego europejskiego obszaru VAT. Przewidywane są nowe zasady transakcji transgranicznych. Byłyby one w dalszym ciągu opodatkowane wg stawek państwa członkowskiego, natomiast zmieniłby się sposób ich pobierania. Zmiany mają być wprowadzane stopniowo i mają chronić przed oszustwami. W planach jest również stworzenie ogólnoeuropejskiego portalu internetowego, oferującego prosty system poboru VAT dla firma a dla państw członkowskich – solidny system gromadzenia dochodów. Z szacunków wynika, że planowane modernizacje mogą ograniczyć straty o około 40 mld euro rocznie. W 2016 r. Komisja Europejska zaproponuje kolejne środki, mające na celu wzmocnienie narzędzi służących do wymiany informacji na temat oszustw związanych z VAT, które są stosowane obecnie przez kraje członkowskie. W dalszym ciągu organy podatkowe będą monitorowane przez komisję w zakresie poboru i kontroli omawianego podatku. W tym samym roku zostanie również złożony wniosek ustawodawczy dotyczący modernizacji i uproszczenia podatku VAT w odniesieniu do transgranicznego handlu elektronicznego.

Zmiany mają dotyczyć także ram regulacyjnych stawek VAT. Obecnie obowiązujące przepisy zakładają, iż państwa członkowskie muszą przestrzegać wcześniej określonego wykazu towarów i usług, jeżeli chodzi o stosowanie zerowych lub obniżonych stawek VAT. Modyfikacje planowane od 2017 r. mają dać państwom członkowskim większą swobodę w tym zakresie. Komisja poddaje dyskusji dwa warianty: utrzymanie minimalnej stawki podstawowej na poziomie 15 proc. i regularnym przeglądzie wykazu towarów i usług, które mogą być objęte obniżonymi stawkami lub zniesienie wykazu towarów i usług, które mogą być objęte obniżonymi stawkami. W obydwu przypadkach obowiązujące obecnie stawki zerowe i obniżone zostałyby utrzymane.