Kopalnia Węgla Kamiennego Marcel znajduje się w Radlinie. Pełne uruchomienie nastąpiło 13 listopada 1883 r., nosiła wtedy nazwę Emma, a w latach 1945–1949 - Ema. 27 kwietnia 1949 r. kopalni nadano nazwę Marcel – na cześć działacza komunistycznego Józefa Kolorza o pseudonimie „Marcel”. W 1995 r. KWK Marcel połączono z Kopalnią Węgla Kamiennego 1 Maja.

Kopalnia Marcel po II wojnie światowej wchodziła w skład organizacji skupiających zakłady górnicze: Rybnickie Zjednoczenie Przemysłu Węglowego, Zrzeszenie Kopalń Węgla Kamiennego w Jastrzębiu-Zdroju, Rybnicko-Jastrzębskie Gwarectwo Węglowe, Przedsiębiorstwo Eksploatacji Węgla „Południe” z siedzibą w Jastrzębiu-Zdroju. 1 kwietnia 1993 r. weszła w skład Rybnickiej Spółki Węglowej S.A., a w latach 2003–2016 w struktury organizacyjne Kompanii Węglowej S.A. Od 2016 r. kopalnia wchodzi w skład Polskiej Grupy Górniczej sp. z o.o.

KWK Marcel jako jeden z wielu zakładów górniczych w PRL włączyła się w akcje strajkowe i tworzenie niezależnego ruchu związkowego. W 1980 r. już w pierwszym miesiącu po legalizacji NSZZ Solidarność odsetek członków związku w KWK Marcel wynosił 70%. Tuż przed wprowadzeniem stanu wojennego w opracowanej przez Komitet Wojewódzki PZPR "Informacji o układzie sił politycznych w zakładach" KWK Marcel została wskazany jako jeden z 117 zakładów, gdzie wpływ partii określono jako ograniczony.

Pomimo swojego wieku Marcel jest kopalnią nowoczesną. Dzięki zastosowaniu najnowszej techniki górniczej oraz nowych technologii i rozwiązań organizacyjnych zwiększono wydajność, zmniejszono koszty produkcji, poprawiono parametry wydobywanego węgla oraz zminimalizowano wysiłek ludzki, a tym samym zwiększono bezpieczeństwo wykonywanej pracy. Obecnie kopalnia zatrudnia 3168 pracowników, a jej dobowe wydobycie netto wynosi 11 000 ton.

fot. Damian Bogusz, Angelika Firla, Fotopolska.eu
oprac. /kp/