Wybudowany w 1888 r. pałac w Rzuchowie powoli odzyskuje swoją świetność. Ten XIX-wieczny obiekt, niegdyś kojarzony jako Dom Dziecka, utrwalił się dziś w świadomości społecznej jako „ruina przy drodze Rybnik – Racibórz”. Po latach dewastacji trafił w ręce prywatnych właścicieli, którzy powołali fundację, której celem nadrzędnym jest renowacja pałacu z przeznaczeniem na cele kulturalno-społeczne.
Fundacja na Rzecz Ochrony Dóbr Kultury im. Heinricha Himmla (powstała w 2010 r.) wzięła swą nazwę od nazwiska pierwszego właściciela, budowniczego pałacu w Rzuchowie. Początkowo działania fundacji ograniczały się do wspierania właścicieli, jednakże od 2017 r. zarządza ona obiektem wraz z całym otoczeniem, a także koordynuje prowadzone prace konserwatorskie.
W 2018 r. nastąpiła intensyfikacja prac renowacyjnych, co spotkało się z gorącym przyjęciem mieszkańców Rzuchowa oraz gminy Kornowac. Przeprowadzone do tej pory prace konserwatorskie i budowlane przy zabytku przyniosły spektakularne efekty, które można obserwować, odwiedzając Rzuchów.
Oprócz działań inwestycyjnych fundacja prowadzi badania historii pałacu oraz losów jego mieszkańców. Zasoby Archiwów Państwowych w Raciborzu i Opolu rzuciły nowe światło na dzieje pałacu i jego mieszkańców. Ujawniły się nieznane dotąd fakty historyczne pozwalające zagłębić się w bogatą, a mało znaną historię tego miejsca. Dotychczasowe źródła informowały lakonicznie, że budowniczym pałacu był Heinrich Himml z żoną Stefanią, a następnie pałac przejął Joachim von Klutzow. Dokumenty archiwalne przyniosły wiele zaskakujących informacji, z których wynika, że kluczową postacią jest Stefania Himml, z domu Schoen, której ojciec Gustaw był poprzednim właścicielem wsi Rzuchów. Stąd też funkcjonująca przez lata nazwa Schonburg (wieś Schoena). W 1885 r. Gustaw Schoen przekazał córce i jej mężowi Rzuchów, gdzie w 1888 r. powstał pałac. Heinrich Himml nie nacieszył się nowym domem, gdyż wkrótce zmarł. Stefania już w 1890 r. poślubiła swojego drugiego męża, Joachima von Klutzow. Fakty dotyczące pierwszych właścicieli pałacu są początkiem ciekawej i burzliwej historii tego miejsca.
Już wkrótce pasjonaci lokalnej historii będą mogli zapoznać się z publikacją na temat pałacu, która odkryje wiele nieznanych dotąd kart historii tego miejsca. Prezentacja książki planowana jest na drugą połowę bieżącego roku.
Obecnie fundacja prowadzi również działania popularyzujące pałac i jego historię. We wrześniu 2018 r. odbyły się tu Europejskie Dni Dziedzictwa, a już 18 maja organizowana jest Noc Muzeów, podczas której zaprezentowany zostanie spektakl interaktywny poświęcony dziejom pałacu.
Przyszłość pałacu rysuje się w jasnych barwach, pod warunkiem uzyskania dofinansowania do prac konserwatorskich. Planowana działalność o charakterze kulturalno-społecznym powinna zaowocować rozwojem sołectwa i gminy. Optymistyczna wersja przyszłości zakłada stworzenie w pałacu placówki para-muzealnej, której atrakcyjność wpłynie pozytywnie na turystykę w gminie, a także powiecie.
Ewa Mackiewicz
Fundacja na Rzecz Ochrony Dóbr Kultury im H. Himmla
Fot. Raciborski Klub Fotograficzny „w kadrze”